ศูนย์วิจัยกสิกรไทย คาดการณ์ตลอดช่วงเทศกาลกินเจในปี 2555 จะมีเม็ดเงินในการใช้จ่ายด้านอาหารและผลิตภัณฑ์อาหารเจ มูลค่าไม่ต่ำกว่า 11,000 ล้านบาท เนื่องจากกระแสรับประทานอาหารเจ อาหารเพื่อสุขภาพหรือกระแสรักสุขภาพที่เพิ่มมากขึ้น Brand Buffet สรุปรายงานจากศูนย์วิจัยกสิกรไทย เรื่องตลาดอาหารเจและสินค้าที่เกี่ยวข้องที่ได้รับอานิสงส์จากเทศกาลกินเจในปี 2555 มีรายละเอียด ดังนี้
ผักสด
ราคาผักมีแนวโน้มปรับเพิ่มสูงขึ้นกว่าช่วงปกติเกินเท่าตัว ราคาผักในปีนี้ทยอยปรับตัวสูงขึ้นอย่างต่อเนื่องตั้งแต่ต้นเดือนกันยายน 2555 ก่อนที่จะเข้าสู่เทศกาลกินเจประมาณ 1 เดือน อันเนื่องมาจาก ฝนที่ตกหนักทำให้พื้นที่ที่สำคัญในหลายจังหวัดเกิดปัญหาน้ำท่วม สร้างความเสียหายให้กับผลผลิต โดยเฉพาะผักกินใบ เช่น ผักบุ้ง ผักกาดหอม เป็นต้น ทำให้มีผลผลิตออกสู่ตลาดน้อย และคาดว่าช่วงเทศกาลกินเจราคาผักก็จะปรับตัวสูงขึ้นอีก จนมีระดับราคาที่ใกล้เคียงกับช่วงเทศกาลกินเจของปีที่ผ่านมา
โปรตีนเกษตรและอาหารเจแห้งประเภทอื่นๆ
เป็นส่วนประกอบที่สำคัญของอาหารเจที่ได้รับความนิยมมากขึ้น เนื่องจากการแปรรูปให้มีความหลากหลาย และนำไปประกอบเป็นอาหารเจได้หลายชนิดมากขึ้น ซึ่งในปี 2555 นี้ ราคาจำหน่ายโปรตีนเกษตรและอาหารเจแห้งประเภทต่างๆ โดยเฉพาะเห็ดหอมแห้ง และฟองเต้าหู้ น่าจะมีแนวโน้มปรับเพิ่มสูงขึ้นกว่าช่วงปกติประมาณร้อยละ 15-20 ตามความต้องการของผู้บริโภคและต้นทุนการผลิต โดยเฉพาะถั่วเหลืองที่ปรับเพิ่มสูงขึ้น
น้ำมันพืช
เทศกาลกินเจปี 2555 จะสามารถช่วยกระตุ้นยอดจำหน่ายน้ำมันพืชในประเทศได้ ประมาณ 750-800 ล้านบาท หรือเพิ่มขึ้นร้อยละ 10-12 จากยอดขายในช่วงปกติ โดยเฉพาะสินค้าในกลุ่มน้ำมันปาล์ม ที่มีราคาจำหน่ายโดยเฉลี่ยประมาณ 42 บาท/ลิตร ซึ่งถูกกว่าน้ำมันพืชประเภทอื่นๆ ทั้งนี้ยอดขายที่เพิ่มขึ้นเป็นผลมาจากการที่คนไทยให้ความสำคัญกับเทศกาลกินเจมากขึ้น บวกกับผู้ประกอบการในธุรกิจน้ำมันพืชต่างเร่งดำเนินกลยุทธ์ทางด้านการตลาด เพื่อประชาสัมพันธ์และเพิ่มยอดขายในช่วงระหว่างเทศกาลกินเจ 9 วัน คาดการณ์ตลาดน้ำมันพืชในปี 2555 ยังคงมีมูลค่าตลาดอยู่ที่ประมาณ 28,500 ล้านบาท
บะหมี่กึ่งสำเร็จรูปเจ
จัดเป็นสินค้าประเภทหนึ่งที่ผู้บริโภคให้ความนิยมในการรับประทานในช่วงเทศกาลกินเจ จากการที่บะหมี่กึ่งสำเร็จรูปเจเป็นสินค้าที่หาซื้อได้สะดวกและมีราคาไม่แพง อีกทั้งยังสามารถนำมาประยุกต์เป็นวัตถุดิบ ในการประกอบอาหารเจในรูปแบบต่างๆได้อีกมากมาย ทำให้คาดว่า การแข่งขันทางการตลาดในช่วงเทศกาลกินเจ สำหรับผู้ประกอบการบะหมี่กึ่งสำเร็จรูปแต่ละค่ายในปีนี้ จะมีความคึกคักและสามารถช่วยกระตุ้นยอดขายของบะหมี่กึ่งสำเร็จรูปเจได้เพิ่มขึ้น สำหรับกลยุทธ์ทางการตลาดที่ผู้ประกอบการจะนำมาใช้ในช่วงเทศกาลกินเจ น่าจะเน้นไปที่การจัดกิจกรรมส่งเสริมการขาย เช่น การจัดโปรโมชั่นรับของสมนาคุณ ซื้อ 1 แถม 1 การเข้าสนับสนุนในชุมชนที่จัดพิธีกินเจ คาดว่า บะหมี่กึ่งสำเร็จรูปเจจะช่วยเพิ่มยอดขายตลาดบะหมี่กึ่งสำเร็จรูป ระหว่างช่วงเทศกาลกินเจประมาณ 500-550 ล้านบาท หรือเพิ่มขึ้นร้อยละ 15-20 จากยอดขายในช่วงปกติ ส่งผลให้มูลค่ารวมของบะหมี่กึ่งสำเร็จรูปในประเทศปี 2555 นี้ น่าจะอยู่ที่ระดับ 18,000 ล้านบาท เติบโตร้อยละ 4-5
นมถั่วเหลืองเจ
ตลาดนมถั่วเหลืองสูตรเจได้รับอานิสงส์ เนื่องจากจุดเด่นของนมถั่วเหลือง ที่มีสารอาหารและคุณค่าทางโภชนาการสูง สามารถบริโภคได้ทุกเพศ ทุกวัย อีกทั้งยังเป็นแหล่งโปรตีน ในขณะที่ราคาจำหน่ายก็ไม่สูงมากนักหากเทียบกับอาหารเจประเภทอื่น อีกทั้งยังสามารถเก็บสำรองไว้ในที่ทำงาน อาคารที่พักอาศัย คาดว่า ตลาดนมถั่วเหลืองสูตรเจในปี 2555 น่าจะมีมูลค่าประมาณ 1,000-1,050 ล้านบาทเติบโตประมาณร้อยละ 10-15 และผลจากเทศกาลกินเจ ยังช่วยหนุนตลาดนมถั่วเหลืองปี 2555 มีมูลค่าประมาณ 13,500 ล้านบาท เติบโตร้อยละ 10
ตลาดนมถั่วเหลืองในปี 2555 คาดว่า จะยังคงมีการแข่งขันที่รุนแรง โดยความสำคัญกับการโฆษณาประชาสัมพันธ์ และการพัฒนานวัตกรรมของสินค้าอาทิ รสชาติใหม่ๆเช่น นมถั่วเหลืองที่มีปริมาณน้ำตาลน้อย (Low sugar) สำหรับจับกลุ่มคนรักสุขภาพซึ่งเป็นกระแสที่กำลังมาแรง และเพิ่มรสชาติของผลไม้ ชาเขียวหรือชอคโกแลต รวมถึงการเพิ่มคุณค่าสารอาหารด้วยการผสมธัญพืช วิตามินต่างๆ ในขณะเดียวกันเพื่อหลีกเลี่ยงการแข่งขัน รวมทั้งขยายโอกาสทางการตลาด ผู้ประกอบการนมถั่วเหลืองจึงหันไปผลักดันตลาดส่งออกที่ยังมีโอกาสเติบโตสูง โดยเฉพาะประเทศในอาเซียน ซึ่งยังบริโภคนมถั่วเหลืองในสัดส่วนไม่สูงมากนัก โดยอาศัยช่องทางจากสิทธิประโยชน์ของ AEC