นับเป็นปีที่ 6 แล้วที บ้านปูฯ ผู้บุกเบิกด้านพลังงานชั้นแนวหน้าในเอเชีย ได้จัดทำโครงการ Banpu Champions for Change หรือ โครงการพลังเปลี่ยนแปลงเพื่อสังคม และในวันที่ 13 กันยายนที่ผ่านมา ก็ได้เผยโฉม 5 กิจการดีเด่นที่ฟ่าฟันการเคี่ยวกรำจากกูรูตัวจริง ที่ทางโครงการฯ ได้เรียนเชิญมาเพื่อแนะนำ ติชม โค้ช และให้แง่คิดหลากหลายมุมมอง เพื่อพัฒนาแผนธุรกิจเพื่อสังคมให้รัดกุม มีความเป็นไปได้ และยั่งยืน โดยความน่าสนใจของกิจการเพื่อสังคมที่เข้าร่วมโครงการฯ ในปีนี้ มีความโดดเด่น จนสรุปใจความสำคัญ ตามที่ คุณอุดมลักษณ์ โอฬาร ผู้อำนวยการสายอาวุโส-องค์กรสัมพันธ์ บ้านปูฯ ได้กล่าวเอาไว้ว่า
“การเรียนรู้ จะนำไปสู่พลังความเปลี่ยนแปลงและพัฒนา ในช่วงที่ผ่านมาภาครัฐ เอกชนและสังคมของเราพูดกันเรื่อง Thailand 4.0 หรือ Marketing 4.0 กันอย่างแพร่หลาย สิ่งที่เราจะได้เห็นมากขึ้นคือ ต่อไปนี้ทุกอย่างจะมี Technology เป็นองค์ประกอบ ประเด็นทางสังคมก็เช่นกัน เราทำโครงการฯ ต่อเนื่องมาเป็นระยะเวลาหลายปี สิ่งที่ได้เห็นมากขึ้นในปีนี้ก็คือ การที่กิจการเพื่อสังคมที่เข้าร่วมกับเราในปีนี้ มีองค์ประกอบของเทคโนโลยีที่นำมาใช้ให้เกิดประโยชน์กับการแก้ไขปัญหา ในส่วนของปัญหาต่างๆ ก็มีความเปลี่ยนแปลงไป ทำให้เราตระหนักได้ว่า ต่อไปนี้เวลาเราพูดเรื่อง SE (Social Enterprise) เราไม่ได้มองแค่เรื่องสิ่งแวดล้อม ความยากจน หรือเรื่องที่ไกลตัว แต่ SE สามารถเกิดจากสิ่งใกล้ตัว ประเด็นสังคมที่เป็น Common และสามารถเกิดขึ้นได้จริง”
5 กิจการเพื่อสังคมที่พิสูจน์บทสรุปนี้ ว่าการทำธุรกิจสามารถเติบโตและยั่งยืนพร้อมๆ กับการแก้ปัญหา จนกลายเป็นกิจการเพื่อสังคมดีเด่นของ Banpu Champions for Change 6 ประกอบด้วย
1. TP Packaging Solutions ผู้จัดจำหน่ายภาชนะทางเลือกที่ไม่ก่อให้เกิดขยะและปลอดภัยต่อสุขภาพ ความโดดเด่นของกิจการนี้ คือ ทำตัวเป็น “Business Solution” ค้นหาต้นตอของปัญหาว่าทำไมผู้บริโภคและผู้ประกอบไม่ใช้ผลิตภัณฑ์ทางเลือก แต่ยังคงใช้ “โฟม” เหมือนที่เป็นมา หลังจากค้นพบแล้ว ก็จัดแจงทำให้เกิด Eco-system ทั้งเรื่องช่องทางการจัดจำหน่าย แหล่งเงินทุน การสร้างภาพลักษณ์ ที่กระตุ้นให้การใช้งานผลิตภัณฑ์ทางเลือกเกิดขึ้นได้จริงในสังคม ทำให้นวัตกรรมทดแทนโฟม ซึ่งสังคมไทยรับรู้มานานแล้ว แต่ก็ไม่เกิดขึ้นจริงสักที ปัจจุบันกิจการนี้เริ่มต้นเข้าถึงสถาบันการเงินอย่างธนาคารกรุงเทพเพื่อพูดคุยถึงการกู้เงินพิเศษสำหรับ SME ที่ใช้ผลิตภัณฑ์เพื่อสิ่งแวดล้อมแล้ว
2. Relationflip เว็บไซต์รวบรวมนักจิตวิทยาที่ผ่านการอบรมมาเป็นอย่างดี เพื่อให้คำปรึกษาแก่ผู้มีปัญหาด้านสุขภาพจิต ทำให้คนไทยเข้าถึงนักจิตวิทยาได้ง่ายขึ้น ธุรกิจนี้พัฒนาขึ้นมาจากอินไซต์ที่ว่า เมื่อเวลาเราป่วยเราก็ไปหาหมอ แต่ในความเป็นจริงจากการใช้ชีวิตใจสังคมปัจจุบัน ความเจ็บป่วยทางใจเกิดขึ้นบ่อยครั้งกว่าการเจ็บป่วยทางกายซะอีก แต่กลับถูกมองข้ามไป ในส่วนของโมเดลธุรกิจ คือ การทำการตลาดผ่านองค์กร เพื่อเป็นสวัสดิการให้พนักงานในบริษัท
3. We Listen แพลตฟอร์มออนไลน์สำหรับผู้ที่มีความเครียด เพื่อระบายความในใจและปัญหา จากปัญหาโรคซึมเศร้าที่เกิดขึ้นในสังคมมีให้เห็นมากขึ้นเรื่อยๆ ธุรกิจนี้จะเข้ามาเป็นส่วนหนึ่งที่ช่วยแก้ไขปัญหา โดยมีเป้าหมายเป็น “ฟิตเนสที่ 2” นอกเหนือจากออกกำลังกายแล้ว ก็มาออกกำลังใจ ธุรกิจนี้จึงสร้างรายได้ด้วยการรับสมาชิก รวมทั้งทำรูปแบบคอร์สอบรม
4. Yellow Hello ผลิตภัณฑ์แปรรูปจากกากถั่วเหลืองครบวงจร คำว่าครบวงจรของ Yellow Hello ต้องบอกว่าครบวงจรจริงๆ เริ่มจากการเลือกใช้ถั่วเหลืองอินทรีย์มาแปรรูปเป็นอาหารและขนมสารพัดอย่างแถมยังเป็นอาหารที่อินเทรนด์เข้ากับกระแสคนรักสุขภาพ ปิดท้ายด้วยการนำบางส่วนไปทำเป็นปุ๋ย ตลอดทั้งต้นของถั่วเหลืองเป็นประโยชน์ได้ทั้งสิ้น…ที่สำคัญชิมแล้ว อร่อยจริงด้วย! 
5. The Guidelight ออดิโอบุ๊กสำหรับผู้พิการทางสายตา ปัจจุบันมีคอนเทนท์ที่เป็นวิชาการความรู้ หรือคอนเทนท์เพื่อความบันเทิงเกิดขึ้นมากมาย แต่คอนเทนท์ประเภท How-To ยังมีไม่มากนัก อินไซต์ของกิจการนี้มาจากตัวผู้ก่อตั้งโดยตรง เมื่อคนใกล้ตัวเธอเองสนใจอยากเล่นหุ้น แต่หนังสือเรื่องการลงทุนสำหรับที่มีปัญหาทางสายตากลับไม่มีเลย เธอจึงต้องอ่านแล้วอธิบายด้วยตัวเอง จึงกระตุ้นไอเดียที่ว่า ผู้พิการทางสายตามีความสนใจหลากหลายและต้องการคอนเทนท์เพื่อตอบสนองพวกเขาอีกมาก
คุณสุนิตย์ เชรษฐา ผู้อำนวยการ สถาบัน Change Fusion หนึ่งในคณะกรรมการของโครงการฯ และผู้ที่คร่ำวอดในวงการกิจการเพื่อสังคม กล่าวถึงเทรนด์ของ Social Enterprise ว่า “สิ่งที่ผมเห็นในต่างประเทศก็คือ ในช่วง 1-2 ปีที่ผ่านมาสังคมพัฒนาตัวเองจากชนบทมาเป็นสังคมเมือง เพราะเมืองเป็นศูนย์กลาง แต่สิ่งที่ตามมาด้วยก็คือปัญหาที่ทะลักเข้ามา คนคุ้นเคยกับความเครียดมากขึ้น แต่คนก็ยอมรับมากขึ้น ทำให้ไม่ใช่เรื่องแปลกอีกต่อไป สังคมไทยในอนาคตก็น่าจะเป็นไปในทิศทางนี้ อีกอย่างก็คือเทคโนโลยีทำให้ธุรกิจเป็นจริงได้ เกิดความรวดเร็วในการสื่อสาร ช่วยแก้ปัญหาหลายๆ อย่าง”
นอกจากนี้เขายังให้แง่คิดถึงการร่วมโครงการ Banpu Champions for Change ซึ่งน่าจะเป็นแง่คิดที่ดีสำหรับโครงการอื่นๆ ที่มุ่งเน้นผลเพื่อสังคมเช่นเดียวกันว่า “โครงการนี้เรื่องของเงินทุนอาจจะไม่มากนัก (กิจการที่ได้รับคัดเลือกเป็นกิจการดีเด่นจะได้เงินสนับสนุนกิจการละ 2 แสนบาท) สิ่งที่อยากให้เน้นคือ 1 เรื่องของเครือข่าย สร้างความร่วมมือ ที่ผ่านมาทีมกิจการที่เข้าร่วมกับโครงการนี้ 52 ทีม ยังดำเนินงานอยู่จริงไม่ว่าจะรูปแบบใดก็ตาม 29 ทีม ถือว่าเกินครึ่ง ซึ่งส่วนหนึ่งมาการต่อยอดความร่วมมือทั้งในเครือข่ายเอง และการจับมือเป็นพันธมิตรกับหน่วยงานที่เชื่อมโยงกับชุมชน หรือภาคธุรกิจ 2. เข้าสู่ตลาดจริงให้เร็วที่สุดเท่าที่จะเป็นได้ เพื่อปรับแผนธุรกิจ แผนธุรกิจแรก อาจจะมีความเป็น Fiction เยอะ มีความมโน สิ่งที่สำคัญคือ เอาความมโนของเราไปให้ตลาดเจอเร็วที่สุด เพื่อจะได้รู้ว่าความมโนของเรา เมื่อไปเจอตลาดจริงๆ แล้ว ตลาดจะรู้สึกอย่างไร 3. การทำประเด็นเรื่องการวัดผลทางสังคมให้ชัดเจน ซึ่งในระยะหลังเรื่องนี้เป็นเรื่องที่ธุรกิจต้องการ”
ด้วยสปิริตของบ้านปูฯ ซึ่งประกอบด้วย
Innovation สร้างสรรค์นวัตกรรมที่เป็นประโยชน์
Integrity ถูกต้อง ดีงาม โปร่งใส
Care เข้าใจ ใส่ใจ อยากให้ทุกๆ ภาคส่วนได้ประโยชน์
Synergy รวมพลัง เริ่มตั้งแต่หน่วยสังคมเล็กๆ ไปจนถึงภาคเอกชนและภาครัฐ
โครงการอย่าง Banpu Champions for Change (พลังเปลี่ยนแปลงเพื่อสังคม) จะต้องมีอย่างต่อเนื่องในปีต่อๆ ไปอย่างแน่นอน BrandBuffet จึงถามถึง Criteria ของกิจการที่คณะกรรมการจะเทใจให้ เพื่อเป็นประโยชน์กับกิจการที่สนใจเข้าร่วมโครงการฯ ในครั้งต่อๆ ไป ดังนี้
– Problem จับประเด็นให้ได้ว่าปัญหาที่นำมาเล่น เมื่อนำมาขยายเป็น Solution แล้ว ตอบโจทย์ที่ชัดเจนของปัญหานั่นๆ จริง
– Possibility มีความเป็นไปได้จริงที่จะก่อให้เกิดเป็นธุรกิจ มีความยั่งยืน และเมื่อถึงจุดหนึ่งสามารถขยายได้
– Team มี commitment แค่ไหน มุ่งมั่นตั้งใจจริง ลงพื้นที่ หาข้อมูลเพียงใด ที่ผ่านมาเคยมีประสบการณ์อะไรมาบ้าง
ทั้งหมดนี้คือประเด็นสำคัญของ Banpu Champions for Change ปีที่ 6
กิจการเพื่อสังคม ใครว่าธุรกิจเติบโตควบคู่ไปกับการทำให้สังคมดีขึ้นไม่ได้ ใครว่าโครงการแบบนี้มักจะน่าเบื่อ โลกสวย หรือมีแต่เรื่องเดิมๆ บ้านปูฯ พิสูจน์ให้เห็นแล้วว่า ธุรกิจก็ได้กำไร สังคมก็ดีขึ้น เกิดขึ้นได้จริง
สำหรับผู้ที่มีไอเดียธุรกิจและอยากมองเห็นการเปลี่ยนแปลงในทางที่ดีขึ้นของสังคม ติดตามความคืบหน้าของโครงการต่างๆ ของ บ้านปูฯ ได้ที่ facebook.com/banpuchamions เดือนมกราคม ที่กำลังจะมาถึงนี้ บ้านปูฯ จะเริ่มต้นช่วยผลักดันความฝันของผู้ประกอบการรุ่นใหม่หัวใจสีขาวให้กลายเป็นความจริงอีกครั้ง กับ Banpu Champions for Change ปีที่ 7