เบื้องหลังทุกแก้วกาแฟ Café Amazon สู่ ทุกรอยยิ้มของ “บ้านปางขอน”

คาเฟ่ อเมซอน (Café Amazon) นอกจากสร้างธุรกิจเชนร้านกาแฟสำหรับ SME ในประเทศไทยอย่างเข้มข้นสู้กับคู่แข่งรายอื่นๆทั้งไทยและต่างชาติแล้ว  อีกมุมหนึ่งยังเดินหน้าให้ความสำคัญต่อการดูแลชุมชน สังคม และสิ่งแวดล้อม พร้อมยกระดับชีวิตและความเป็นอยู่ของชุมชน โดยได้ร่วมกับบริษัท สานพลัง วิสาหกิจเพื่อสังคม จำกัด จัดทำโครงการ “จัดหาเมล็ดกาแฟจากชุมชน” (Community Coffee Sourcing) นำร่องจับมือกับ “วิสาหกิจชุมชนกาแฟปางขอน” และ “วิสาหกิจชุมชนกาแฟอาข่าปางขอน” จ.เชียงราย สร้างรายได้โดยรับซื้อกาแฟอราบิก้าจากชุมชน

ทำไมต้อง “บ้านปางขอน”

เพราะ “บ้านปางขอน” นับเป็นชุมชน ชาวเขา ที่ตั้งอยู่ในบนดอยสูงในพื้นที่ ต.ห้วยชมภู  อ.เมือง จ.เชียงราย  ประชากรส่วนใหญ่เป็นชาวอาข่า ละหู เย้า ลีซู ตามลำดับ นับเป็นสถานที่ที่เต็มไปด้วยเสน่ห์ดึงดูด เนื่องจากเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมและมีธรรมชาติอันงดงาม โดยมี “โครงการสถานีพัฒนาการเกษตรที่สูงตามพระราชดำริ บ้านปางขอน” มีดอกนางพญาเสือโคร่งบานสะพรั่งให้ชมกันในเดือนมกราคม และ “ไร่กาแฟ” ซึ่งเป็นแหล่งเรียนรู้ด้านการเกษตรบนที่สูง

ที่ผ่านมาชาวบ้านปางขอน ต้องประสบปัญหาการกดราคาจากพ่อค้าคนกลาง และในบางครั้งก็ไม่มีคนรับซื้อกาแฟ ชาวบ้านจึงต้องเดินทางไกลเพื่อนำเมล็ดกาแฟไปขายเอง ซึ่งขายได้บ้างไม่ได้บ้าง แม้ในช่วงตลาดกาแฟดีขึ้น พ่อค้ากลับมาซื้อ แต่ก็โดนกดราคาอยู่ดี ทำให้ชาวบ้านหลายคนล้มเลิกความตั้งใจที่จะปลูกกาแฟ

หลังจาก คาเฟ่อเมซอน และบริษัท สานพลัง วิสาหกิจเพื่อสังคม จำกัด เข้ามาจัดทำโครงการฯ โดยสนับสนุนและพัฒนากลุ่มวิสาหกิจชุมชน และรับซื้อเมล็ดกาแฟกะลา นำไปสู่การพูดคุยเรื่องแนวทางการพัฒนาคุณภาพกาแฟ และราคาที่เป็นธรรมในการซื้อขายกาแฟอราบิก้าร่วมกัน เพื่อให้ชาวบ้านกลับมามีกำลังใจในการปลูกกาแฟที่มีคุณภาพดี สอดคล้องกับความต้องการของตลาด พร้อมให้ความมั่นใจว่ามีตลาดรองรับแน่นอน นอกจากนี้ ยังมีการพัฒนาด้านสิ่งแวดล้อมในชุมชน ไม่บุกรุกพื้นที่ป่า พร้อมสร้างการรับรู้ว่ากาแฟของพวกเขา ได้ส่งถึงมือผู้บริโภคทุกคนภายในร้าน “คาเฟ่ อเมซอน”

ทั้งนี้ การเดินหน้าเพื่อแก้ปัญหากาแฟดังกล่าว นอกจากเป็นการพัฒนาศักยภาพและทักษะอาชีพให้เกษตรกรสามารถปลูกและผลิตเมล็ดกาแฟที่มีคุณภาพตามมาตรฐานแล้ว ยังช่วยให้เกษตรกรมีช่องทางในการจำหน่ายเมล็ดกาแฟกะลาที่แน่นอน ผ่านการรวมกลุ่มของเกษตรกรในชุมชน และมีรายได้ ความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น จากระบบราคาที่เป็นธรรม นอกจากนี้ ยังเป็นส่งเสริมและสนับสนุนเกษตรกรให้ปลูกและผลิตกาแฟภายใต้ระบบอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติอย่างยั่งยืน โดยได้ประสานงานร่วมกับโครงการในพระราชดำริฯ เพื่อจัดหาพันธุ์ไม้ร่มเงาตามความต้องการของเกษตรกร โดยในปี 2561 ได้ดำเนินการแจกแก่เกษตรกรไปแล้วกว่า 1,500 ต้น ครอบครัวละ 50 ต้น พร้อมมีการใช้แรงงานและการจ้างงานอย่างเป็นธรรม รวมถึงมีสภาพแวดล้อมในการทำงานที่ปลอดภัย

ปัจจุบัน มีการรับซื้อกาแฟกะลาจากเกษตรกรชาวเขาบ้านปางขอนทั้งสิ้น 58.5 ตัน ถูกนำไปแปรรูปเป็นกาแฟสารแล้ว 43.6 ตัน  ไม่เพียงแค่ชุมชนบ้านปางขอนเท่านั้น คาเฟ่อเมซอนและบริษัท สานพลังฯ ยังสนับสนุนในการรับซื้อเมล็ดกาแฟกะลาจากชุมชนในพื้นที่อื่นๆ ในอีก 3 พื้นที่ จ.เชียงราย ได้แก่ บ้านห้วยแม่เลี่ยม บ้านห้วยหมาก และบ้านผาลั้ง โดยรับซื้อทั้งสิ้น 69.4 ตัน พร้อมขยายความร่วมมือ สู่เกษตรกรกลุ่มใหม่อีก 8 กลุ่ม ใน จ. เชียงราย รวมถึงเดินหน้าหาความเป็นไปได้ในการขยายองค์ความรู้ของโครงการฯ ในการส่งเสริมการปลูกกาแฟโรบัสต้าคุณภาพสู่บ้านโป่งลึกและบ้านบางกลอย อ.แก่งกระจาน จ.เพชรบุรี ซึ่งอยู่ในระหว่างดำเนินการตามแผน เพื่อเฟ้นหาวัตถุดิบที่มีคุณภาพ มาจากเกษตรกรผู้ปลูกกาแฟไทยโดยตรง รวมถึงช่วยแก้ไขปัญหาสังคมสิ่งแวดล้อมและยกระดับชีวิตและความเป็นอยู่ของชุมชนอย่างยั่งยืนต่อไป

เชื่อมโยง “ผู้ผลิต-ผู้บริโภค”

ล่าสุด เกษตรกรชาวบ้านปางขอนอยากส่งต่อความสุขของพวกเขาผ่านกาแฟแก้วโปรดให้กับคอกาแฟคาเฟ่ อเมซอนทุกคน เพียงสแกน QR Code ข้างแก้ว และรับชม Music VDO “ขอบคุณ” ซึ่งท่อนแร๊พแต่งและร้องโดย คุณกอล์ฟ-ฟักกลิ้ง ฮีโร่

ความพิเศษของ Music VDO นี้ คือ ชาวบ้านปางขอนได้มีส่วนร่วมในการถ่ายทำเองด้วยมือของเขาเองซึ่งทีมงานได้เตรียมกล้องถ่ายรูปให้ โดยพวกเขาตั้งใจถ่ายภาพความสุขของพวกเขาแทนคำขอบคุณ ส่งตรงถึงคอกาแฟทุกๆคน เพราะทุกแก้วกาแฟในมือคุณมีส่วนช่วยให้พวกเขามีชีวิตความเป็นอยู่ที่ดีขึ้นต่อไป