ใช้ฤกษ์ดีช่วงเทศกาลตรุษจีนที่ผ่านมา เปิดพิพิธภัณฑ์ กิเลน เต๊ก เฮง หยู เพื่อย้อนกลับไปสู่จุดเริ่มต้นของ บริษัท โอสถสภา จำกัด (มหาชน) กับเส้นทางประวัติศาสตร์อันยาวนานกว่า 128 ปี ของธุรกิจครอบครัวที่เกิดมาจากร้านขายยาเล็กๆ แถวสำเพ็งก่อนจะส่งต่อธุรกิจเรื่อยมาจนถึงทายาทในรุ่นที่ 4 และกลายมาเป็นบริษัทมหาชนผู้ผลิตและจำหน่าย สินค้าอุปโภคบริโภคชั้นนำของประเทศไทยในปัจจุบันนี้
สำหรับพิพิธภัณฑ์ร้านขายยา “กิเลน เต๊ก เฮง หยู” ต้ังอยู่ที่ล้ง 1919 จะทำหน้าที่เป็นเหมือนคลังความรู้แห่งศาสตร์ยาสมุนไพรไทย-จีน และเป็น Story Tellers สะท้อนจุดเริ่มต้นความยิ่งใหญ่ของโอสถสภา นับจาก “นายแป๊ะ แซ่ลิ้ม (โอสถานุเคราะห์)” ผู้ก่อตั้งและวางรากฐานให้กับธุรกิจในช่วงเริ่มต้น โดยสินค้าในยุคแรกจะเป็นกลุ่มยาต่างๆ เป็นหลัก โดยเฉพาะยาสมุนไพรสูตรโบราณอันโด่งดัง ที่มีสรรพคุณบรรเทาโรคปวดท้อง ท้องเสียอย่างได้ผลคือ ยากฤษณากลั่น มีตรากิเลนเป็นเครื่องหมายรับประกันคุณภาพ ซึ่งนายแป๊ะเป็นผู้คิดและเลือกตราสัญลักษณ์นี้เพื่อใช้กับสินค้า
ครั้งหนึ่งยาของนายแป๊ะ ได้สร้างคุณความดี ช่วยเหล่าทหารจำนวนมากของพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 6 ให้ปลอดภัยจากโรคท้องร่วงมาได้อย่างอัศจรรย์ และยังได้นำยากฤษณากลั่นไปแจกจ่ายให้ชาวบ้าน ทำให้สามารถรอดพ้นวิกฤตโรคอหิวาต์ระบาดในครั้งนั้นมาได้ ทำให้รัชกาลที่ 6 ได้พระราชทานเข็มเสือป่า และพระราชทานนามสกุล “โอสถานุเคราะห์” ให้แก่ครอบครัวนายแป๊ะ ซึ่งมีความหมายตรงตัวว่า “การช่วยเหลือด้วยยา”
เช่นเดียวกับความหมายของคำว่า “เต๊ก เฮง หยู” ที่เกิดจากการผสมทั้ง 3 คำ ที่ต่างมีความหมายที่ดี โดย เต็ก หมายถึง คุณธรรม เฮง หมายถึง ความยืดยาวตลอดกาล และ หยู คือ ความเต็มเปี่ยม อุดมสมบูรณ์ ซึ่งเมื่อนำมารวมกันจะมีความหมายถึง มีความอุดมสมบูรณ์และคุณธรรมความดีที่ยืดยาวตลอดกาล หรือการสร้างความเจริญรุ่งเรืองจากการช่วยเหลือผู้อื่น ซึ่งเป็นปรัชญาที่ทางกลุ่มโอสถสภายึดถือในการดำเนินธุรกิจมาโดยตลอด และสอดคล้องกับธุรกิจยาที่ทำอยู่ในขณะนั้น ซึ่งนอกจากนามสกุล “โอสถานุเคราะห์” ที่ได้รับพระราชทานมาตั้งแต่รัชกาลที่ 6 แล้วยังได้รับพระมหากรุณาธิคุณพระราชทาน “ครุฑตราตั้ง” ในฐานะธุรกิจที่ทำประโยชน์และมีธรรมาภิบาลในสมัยรัชกาลที่ 9 อีกด้วย
เพชร โอสถานุเคราะห์ ประธานคณะกรรมการบริหาร และทายาทรุ่นที่ 4 บมจ.โอสถสภา
ฟื้นพอร์ตธุรกิจยา กลับสู่รากเหง้าและตัวตน
ช่วงที่ธุรกิจเริ่มเจริญเติบโตนำมาสู่การขยายกิจการด้านยาสมุนไพรให้รองรับความต้องการของประชาชนที่หลากหลายขึ้น ภายใต้การนำของทายาทรุ่น 2 อย่าง คุณสวัสดิ์ โอสถานุเคราะห์ ซึ่งมีความรู้ทางการแพทย์เพราะเป็นนักเรียนแพทย์ ของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย แต่เมื่อนายแป๊ะผู้เป็นบิดาเสียชีวิตลง ทำให้คุณสวัสกิ์ต้องลาออกจากการเรียนกลางคันเพื่อมาเป็นหัวเรี่ยวหัวแรงสำคัญในการดูแลธุรกิจครอบครัว และได้ทำการผลิตยา “ตรากิเลน” ออกมาอีกเป็นจำนวนมาก จนเป็นแบรนด์ที่ได้รับความนิยมในปัจจุบัน เช่น ยาธาตุ 4, ยาแก้ไอ, ยาอัศจรรย์, ยาอมโบตัน ฯลฯ และเป็นจุดเริ่มผลิตยาสมัยใหม่สูตรจากประเทศอังกฤษ ที่โด่งดังจากชื่อที่เรียกง่ายบรรยายสรรพคุณชัดเจนว่า ยาทันใจ โดยผลิตภัณฑ์หลายตัวถือว่าเป็นซิกเนเจอร์ของอาณาจักรโอสถสภา Business Units ยาในปัจจุบัน
คุณเพชร โอสถานุเคราะห์ ประธานคณะกรรมการบริหาร บริษัท โอสถสภา จำกัด (มหาชน) กล่าวว่า พิพิธภัณฑ์ร้านขายยา “กิเลน เต๊ก เฮง หยู” จะเป็นเหมือนคลังความรู้แห่งศาสตร์ยาสมุนไพร ซึ่งถือว่าเป็นมรดกตกทอดกว่า 128 ปี ของภูมิปัญญาศาสตร์สมุนไพรจีนที่ถูกส่งต่อจากรุ่นสู่รุ่น โดยรวบรวมความรู้และคุณค่า ของศาสตร์สมุนไพรไทย-จีน การดูแลตัวเองแบบองค์รวม (Holistic Health) และเกียรติประวัติอันยาวนานของโอสถสภาจากจุดเริ่มต้นจนถึงปัจจุบัน ซึ่งนอก
“รากฐานของโอสถสภาเริ่มต้นที่ร้านขายยากิเลน เต๊ก เฮง หยู ซึ่งคุณทวดคือ นายแป๊ะ โอสถานุเคราะห์ ได้วางรากฐานไว้ให้ลูกหลานในรุ่นต่อๆ มา เพื่อเป็น Role Model ทั้งเรื่องของการทำธุรกิจและการใช้ชีวิตเพื่อให้เป็นประโยชน์ต่อผู้อื่น พิพิทธภัณฑ์นี้เป็นเหมือนพิพิธภัณฑ์ที่ยังมีชีวิต เพราะยาต่างๆ ของเราโดยเฉพาะยากฤษณากลั่นยังคงสูตรเดิมไว้ตั้งแต่เมื่อร้อยปีก่อน ยาบางตัวมีประวัติอันยาวนานและอยู่คู่กับสังคมไทย ดูแลรักษาคนไทยมาตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน ทำให้เรื่องราวต่างๆ ในอดีตก็ยังคงดำเนินมาอยู่มาจนถึงปัจจุบัน”
โหลยาสมุนไพรส่วนผสมยาระดับตำนานอย่างยากฤษณากลั่น ตรากิเลน
ที่สำคัญ การถือกำเนิดขึ้นของพิพิธภัณฑ์ ร้านขายยาตารกิเลน เต็ก เฮง หยู แห่งนี้ ยังถือว่าเป็นจุดเริ่มต้นในการกลับมาโฟกัสกลุ่มธุรกิจยาซึ่งถือเป็นตัวตนและรากเหง้าของโอสถสภา และยังทำหน้าที่เป็น Experience Shop เพื่อถ่ายทอดเรื่องราว องค์ความรู้ และประสบการณ์ต่างๆ ตลอด 128 ปี เพื่อให้คนในยุคปัจจุบันมีโอกาสได้สัมผัสและซึมซับได้ด้วยตัวเอง
จำลองโต๊ะทำงานของนายแป๊ะ แซ่ลิ้ม ต้นตระกูล “โอสถานุเคราะห์”
และเพื่อให้เชื่อมโยงกับผู้คนได้มากขึ้น ทางโอสถสภาจะมีเจ้าหน้าเพื่อให้ข้อมูลเกี่ยวกับผลิตภัณฑ์ยาต่างๆ รวมทั้งเรื่องราวและประวัติศาสตร์ทั้งของยาต่างๆ และตำนานของโอสถสภาเอง โดยอยู่ระหว่างการดำเนินตามขั้นตอน เพื่อขออนุญาตให้พิพิธภัณฑ์แห่งนี้สามารถเป็นสถานที่จำหน่ายยาต่างๆ ทั้งยาสามัญประจำบ้าน และยาแผนโบราณต่างๆ ได้อย่างถูกต้อง เพื่อทำให้พิพิธภัณฑ์แห่งนี้กลับมามีชีวิตได้อย่างสมบูรณ์ในแบบที่ทุกคนสามารถสัมผัสและจับต้องได้ รวมทั้งการเปิดช่องทางในการสั่งผลิตภัณฑ์เหล่านี้ผ่านออนไลน์พร้อมบริการจัดส่งให้ถึงบ้าน
โปสเตอร์ต่างๆ ของผลิตภัณฑ์ตรากิเลน
ด้านคุณวรรณนิภา ภักดีบุตร กรรมการผู้จัดการใหญ่ บมจ.โอสถสภา กล่าวเพิ่มเติมว่า ยากฤษณากลั่น ตรากิเลน เป็นหนึ่งในผลิตภัณฑ์ไม่กี่ตัวที่สามารถทำตลาดมากว่าร้อยปี โดยที่ไม่ได้มีการปรับสูตรใดๆ และทำหน้าที่ดูแลสุขภาพคนไทยมาจนถึงทุกวันนี้ โดยเสน่ห์และสิ่งที่ยังทำให้ยากฤษณากลั่น ตรากิเลน อยู่มาได้กว่าร้อยปี เหตุผลหลักมาจากสรรพคุณของยาที่ได้ผลจริง ประกอบกับคนไทยเริ่มให้ความสำคัญกับการดูแลสุขภาพด้วยผลิตภัณฑ์จากธรรมชาติและสมุนไพรมากขึ้น ประกอบกับองค์ความรู้ที่ทางโอสถสภามี จึงเป็นโอกาสดีที่จะช่วยผลักดันให้ผลิตภัณฑ์ในกลุ่มยาต่างๆ ภายใต้กลุ่มธุรกิจ Heath Care ของโอสถสภาสามารถเติบโตและแข็งแกร่งได้เทียบเท่ากับพอร์ตธุรกิตอื่นๆ ของบริษัทได้เช่นเดียวกัน
“การเปิดพิพิธภัณฑ์ร้านขายยาในวันนี้ ถือเป็นการกลับมาสู่จุดเริ่มต้นของบริษัทอีกครั้งหนึ่ง สอดงคล้องกับนโยบายของโอสถสภาว่า The Power to The Enhaunce Life ในการเสริมสร้างคุณภาพชีวิตให้กับผู้บริโภคและสังคม ซึ่งแน่นนอนว่าธุรกิจร้านขายยาและสมุนไพร เป็นหนึ่งธุรกิจที่จะสามารถตอบสนองให้สุขภาพและคุณภาพชีวิตของคนไทยดีขึ้นได้ รวมทั้งเป็นโอกาสให้กลุ่มธุรกิจที่ถือได้ว่าคือตัวตนและรากเหล้าของโอสถสภาอย่างกลุ่มธุรกิจยา สามารถกลายเป็นอีกหนึ่งขาธุรกิจที่จะสร้างความแข็งแรงให้กับโอสถสภาได้ไม่แพ้ธุรกิจกลุ่มอื่นๆ โดยเฉพาะพอร์ตใหญ่อย่างกลุ่มสินค้าคอนซูเมอร์โปรดักต์ได้ในอนาคตเช่นกัน”
ตู้เก็บยาย้อนประวัติศาสตร์ของร้านขายยาเต๊ก เฮง หยู
บันทึกเรื่องราวตลอด 128 ปี ของโอสถสภา เต๊ก เฮง หยู
ภาพบรรยากาศภายในพิพิทธภัณฑ์ร้านขายยาเต๊ก เฮง หยู
