“การกู้เงินในอนาคตอาจไม่ต้องพึ่งพาพนักงานธนาคารอีกต่อไปแล้ว” ประโยคนี้อาจฟังดูหลุดโลกหากกล่าวออกมาเมื่อ 10 ปีก่อน ทว่า ถึงวันนี้ มีธนาคารหนึ่งที่พิสูจน์ว่ามันสามารถเกิดขึ้นได้จริงแล้ว นั่นก็คือ MYbank ธนาคารที่มี Ant Financial ของ Jack Ma มหาเศรษฐีคนดังแห่งจีนแผ่นดินใหญ่สนับสนุนอยู่เบื้องหลัง
โดยทุกวันนี้ MYbank ไม่จำเป็นต้องใช้พนักงานสินเชื่อในการพิจารณาการปล่อยเงินกู้อีกต่อไป เพราะพวกเขาปล่อยให้เป็นหน้าที่ของ Data และระบบบริหารจัดการความเสี่ยงเป็นผู้ตัดสินใจ ส่งผลให้ภายในระยะเวลา 4 ปีหลังจากก่อตั้ง ธนาคารสามารถปล่อยกู้ให้กับบริษัทขนาดเล็กได้มากถึง 16 ล้านแห่ง คิดเป็นมูลค่า 2 ล้านล้านหยวน (290,000 ล้านเหรียญสหรัฐ) เลยทีเดียว
MYbank ทำได้อย่างไร
ในฉากหน้า การกู้เงินจาก MYbank อาจเป็นเพียงภาพง่าย ๆ ที่ผู้ขอกู้กดปุ่มบนสมาร์ทโฟนไม่กี่ปุ่ม และรอรับเงินที่ส่งตรงมายังบัญชีของพวกเขาอย่างรวดเร็ว แต่สิ่งที่เป็นตัวขับเคลื่อนอยู่เบื้องหลังของธนาคารก็คือข้อมูล และระบบบริหารจัดการความเสี่ยงที่ต้องทำการวิเคราะห์ข้อมูลเหล่านั้น (ข้อมูลจาก Bloomberg ระบุว่า มีตัวแปรให้ต้องวิเคราะห์มากกว่า 3,000 ตัวแปร) ซึ่งทั้งหมดนี้ พลังในการประมวลผลของคลาวด์, ปัญญาประดิษฐ์ และบิ๊กดาต้าของ Alibaba ทำให้ MYbank สามารถตัดสินใจว่าจะอนุมัติหรือไม่อนุมัติได้ภายในเวลา 3 นาที ซึ่งถือว่ารวดเร็วมาก
การไม่มีพนักงานเลย ยังทำให้ MYbank สามารถคิดดอกเบี้ยได้ในอัตราที่ต่ำมาก เพียง 1% ซึ่งยากที่สถาบันการเงินอื่นจะมาวัดรอยเท้าหากยังบริหารงานแบบปกติ
ant financial หนึ่งในผู้ถือหุ้น MYbank
รายย่อยเฮเมื่อมี AI
ทั้งนี ปฏิเสธไม่ได้ว่าการมาถึงของธนาคารอย่าง MYbank ทำให้เศรษฐกิจจีนเติบโตอย่างรวดเร็วในช่วงเวลาที่ผ่านมา เนื่องจากธุรกิจรายย่อยจีนกว่า 60% ที่มีส่วนผลักดันการเติบโตของจีดีพีจีนมูลค่ากว่า 13 ล้านล้านเหรียญสหรัฐสามารถใช้ช่องทางดังกล่าวเข้าถึงแหล่งเงินทุนได้อย่างสะดวกสบาย
ในมุมของนักวิเคราะห์อย่าง Cliff Sheng บริษัทที่ปรึกษา Oliver Wyman มองว่า ธนาคารอย่าง MYbank ยังทำให้จีนกลายเป็นผู้นำด้านการใช้บิ๊กดาต้าและปัญญาประดิษฐ์รายใหญ่ของโลกในการกู้เงินไปแล้ว แต่นั่นก็ต้องแลกมากับการทำตัวดี ๆ บนโลกของแพลตฟอร์มด้วย เพราะพฤติกรรมต่าง ๆ ที่เราเคยทำลงไปและมีการบันทึกไว้ในระบบดิจิทัลจะถูกนำมาคิดคำนวณว่าจะอนุมัติเงินกู้หรือไม่นั่นเอง
ตัวอย่างหนึ่งที่ประธาน MYbank อย่าง Jin Xiaolong เคยยกมาให้เห็นภาพก็คือ การที่นักธุรกิจรายย่อยของจีนคนหนึ่งไม่นำ “ร่ม” ที่ขอยืมไว้กับแพลตฟอร์มแห่งหนึ่งมาคืนได้ทันเวลา พฤติกรรมนี้ส่งผลให้เงินกู้ที่เขายื่นขอไปนั้น ได้รับการอนุมัติยากมากขึ้น
Jin Xiaolong กล่าวต่อไปด้วยว่า ขณะที่สถาบันการเงินทั่วไปนั้น 80% มักจะปฏิเสธผู้กู้รายย่อย หรือไม่ก็ต้องใช้เวลาอย่างน้อย 30 วันในการตรวจสอบเอกสาร แต่เมื่อมี BigData ธนาคาร MYbank สามารถอนุมัติเงินกู้ให้กับธุรกิจรายย่อยได้สูงกว่าสถาบันการเงินทั่วไปถึง 4 เท่า ที่สำคัญ ต้นทุนในการให้กู้ของ MYbank ยังต่ำมากเพียง 3 หยวนต่อสัญญา ขณะที่สถาบันการเงินทั่วไปมีค่าใช้จ่ายมากถึง 2,000 หยวนเลยทีเดียว
ส่วนผลประกอบการ MYbank ถือว่าสวยหรูเลยทีเดียว เพราะในปีที่ผ่านมา MYbank มีกำไรสุทธิ 670 ล้านหยวนจากรายได้ 6,280 ล้านหยวน แต่ก็ทำให้เห็นด้วยว่า เทรนด์การใช้ AI และ BigData ที่เติบโตอย่างรวดเร็วนี้ กำลังส่งผลกระทบต่อสถาบันการเงินแบบดั้งเดิมที่มีต้นทุนพนักงานให้ต้องแบกรับมากขึ้นเรื่อย ๆ และอาจนำไปสู่การเลย์ออฟพนักงานอีกหลายพันชีวิตในอนาคตอันใกล้
อีกสิ่งหนึ่งที่สำคัญไม่แพ้กันก็คือ การกระทำของเราบนโลกดิจิทัล ที่หลาย ๆ คนอาจมองว่า ไม่เห็นจะเป็นอะไรหากเราจะยืมร่ม – จักรยานจากแพลตฟอร์มต่าง ๆ แล้วไม่ส่งคืนตามกำหนด แต่ถ้าในอนาคตเราหวังจะมีธุรกิจเล็ก ๆ เป็นของตนเอง และอยากจะขอกู้เงินจากธนาคาร ไม่แน่ว่าการกระทำในอดีตเหล่านั้นอาจตามมาหลอกหลอนเหมือนเช่นที่ผู้บริหาร MYbank ยกตัวอย่างก็เป็นได้