จากเหตุการณ์ไฟป่าลุกลามไปทั่วประเทศบราซิลในช่วงฤดูร้อนที่ผ่านมา และอัตราการตัดไม้ทำลายป่าที่เพิ่มขึ้นถึงจุดสูงสุด มีรายงานว่าผู้ใช้งานอินเทอร์เน็ตบางกลุ่มในโลกเริ่มดาวน์โหลด Search Engine ขนาดเล็กสัญชาติเยอรมันมาใช้งานกันมากขึ้น โดยหวังว่าจะเป็นหนึ่งในการช่วยโลกฟื้นคืนสภาพป่าให้กลับมาดีดังเดิม
ทำไมถึงเป็นเช่นนั้น เพราะเสิร์ชเอนจิ้นทางเลือกจากกรุงเบอร์ลินที่ชื่อ “Ecosia” เผยว่าจะบริจาคเงินมากถึง 80% ของกำไรที่ได้จากการแสดงโฆษณาเพื่อการปลูกต้นไม้เพิ่มทั่วโลก ซึ่งผลจากนโยบายดังกล่าว ผนวกกับการเคลื่อนไหวเพื่อรณรงค์ด้านสิ่งแวดล้อมของ Greta Thunberg ส่งผลให้ปริมาณการใช้งานเสิร์ชเอนจินของบริษัทเพิ่มขึ้น 82% ในปีที่ผ่านมา โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อวันที่ 22 สิงหาคมที่สำนักข่าวทั่วโลกกำลังรายงานเกี่ยวกับเหตุการณ์ไฟไหม้ป่าในอเมซอน การติดตั้ง Ecosia ก็เพิ่มขึ้นจากเดิมที่เคยมียอดติดตั้งอยู่ที่ประมาณ 25,000 ครั้งต่อวัน กลายเป็นกว่า 250,000 ครั้งเลยทีเดียว
โดย Ecosia เผยว่า ทุก ๆ การเสิร์ชหาข้อมูลโดยใช้เอนจินของทางบริษัท 45 ครั้ง จะสร้างรายได้มากพอสำหรับการปลูกต้นไม้ 1 ต้น หรือคิดเป็นเงิน 0.25 เหรียญสหรัฐ ซึ่งปัจจุบัน บนหน้าเว็บไซต์ของบริษัทมีการแสดงตัวเลขว่า บริษัทได้ช่วยสนับสนุนในการปลูกต้นไม้ไปแล้วกว่า 78 ล้านต้น ส่วนประเทศที่ช่วยเหลือไปนั้นมีหลากหลาย ยกตัวอย่างเช่น ประเทศบราซิล มาดากัสการ์, เปรู, อินโดนีเซีย, สเปน, อูกันดา, แทนซาเนีย, โคลัมเบีย, เซเนกัล, โมร็อคโค ฯลฯ
ส่วนใครที่ถามหาความโปร่งใส Ecosia จะมีการเปิดเผยงบการเงินทุกเดือนว่าพวกเขามีรายได้เท่าไร รวมถึงว่า ได้นำเงินเหล่านั้นไปใช้เพื่อปลูกต้นไม้แล้วเท่าไร ดังตัวอย่างด้านล่าง
งบการเงินเดือนพฤศจิกายน
อีกข้อที่น่าสนใจคือ เซิร์ฟเวอร์ของ Ecosia ยังรักษ์โลกด้วยการใช้พลังงานแสงอาทิตย์ โดยบริษัทมีการสร้างโซลาร์แพลนท์ของตัวเองไว้รองรับตั้งแต่ปี 2018 ที่ผ่านมา และในปี 2019 นี้ ทางบริษัทมีแผนขยายโซลาร์แพลนท์เพิ่มเป็นสองเท่าของกระแสไฟฟ้าที่บริษัทต้องใช้ในการรันเซิร์ฟเวอร์ด้วย โดยตั้งเป้าว่าจะเป็นบริษัท CO2 Negative หรือบริษัทที่ปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์น้อยกว่าปริมาณที่ตนเองใช้งานกันเลยทีเดียว
ปัจจุบันตัวเลขของผู้ใช้งานที่บริษัทเปิดเผยออกมาอยู่ที่ 8 ล้านคน (ไม่ได้ระบุว่าเป็นผู้ใช้งานแบบ Active Monthly หรือ Daily)
ดรามารักษ์โลก
อย่างไรก็ดี นโยบายของ Ecosia ก็ทำให้เกิดข้อสงสัยตามมามากมาย ประการแรกคือ Ecosia ปลูกต้นไม้ไปแล้ว 78 ล้านต้นจริงหรือ คำตอบข้อนี้ก็คือ Ecosia ไม่ได้ลงไปปลูกต้นไม้เอง หากแต่บริจาคเงินให้กับองค์กรท้องถิ่นนำไปบริหารจัดการต่อ และนั่นก็ตามมาด้วยคำถามที่ 2 ว่า Ecosia นำเงินจากไหนไปบริจาค เนื่องจากผู้ใช้งานที่มีแค่ 8 ล้านคนนั้น ดูแล้วไม่น่าจะสร้างยอดเสิร์ชได้มากเพียงพอที่จะบริจาคเงินได้มากขนาดนั้น (ปลูกต้นไม้ 78 ล้านต้นจะใช้เงินราว 19 ล้านเหรียญสหรัฐ หรือเทียบเท่ากับการเสิร์ช 3,510 ล้านครั้งจากผู้ใช้งาน 8 ล้านคน) ซึ่งในจุดนี้ น่าเสียดายที่ Ecosia ไม่มีภาพจากทีมงาน หรือตัวแทนในประเทศต่าง ๆ มายืนยันมากนัก ส่วนภาพที่โพสต์ในเว็บไซต์ของบริษัทมาจากประเทศแทนซาเนียประเทศเดียว และภาพก็ดูสวยสมจริงอย่างมากเสียด้วย
เรื่องเงิน ๆ ทอง ๆ ยังไม่จบเสียทีเดียว เพราะคำถามที่ 3 ก็คือ เราจะแน่ใจได้อย่างไรว่างบการเงินที่บริษัทเปิดเผยออกมาในแต่ละเดือนนั้น “ถูกต้อง” เพราะต้องอย่าลืมว่า Ecosia ไม่ได้อยู่ในตลาดหุ้น Ecosia เป็นเพียงบริษัทเอกชนเล็ก ๆ แห่งหนึ่ง ซึ่งในจุดนี้ทำให้การเปิดเผยงบการเงินของบริษัทไม่อาจสร้างความน่าเชื่อถือได้มากนัก
ความน่าสนใจอีกข้อก็คือ Ecosia เล่าว่าทำรายได้จากค่าโฆษณาไม่ต่างจาก Google ทว่า เมื่อเทียบกับ Google แล้ว สาเหตุที่ Google กำไรเป็นกอบเป็นกำนั้น เป็นเพราะบริษัทมีช่องทางหารายได้อื่น ๆ อีกมากมายนอกจากช่องทางโฆษณาอย่างเดียว ทั้งหมดนี้จึงเป็นเรื่องน่าสงสัยที่ยังไม่มีใครหาคำตอบมาบอกได้เกี่ยวกับแหล่งที่มาของเงินจาก Ecosia เลยนั่นเอง