ร้านขนมหวานยอดฮิต After You ต้องเผชิญกับผลกระทบสถานการณ์โควิด-19 เช่นเดียวกับอีกหลายธุรกิจ สะท้อนได้ชัดเจนจากผลประกอบการไตรมาสแรกปีนี้ รายได้ลดลงไป 24% ขณะที่กำไรสุทธิลดลงถึง 78% จากการปิดห้างและศูนย์การค้า “หน้าร้าน” หลักของ After You ตั้งแต่เดือนมีนาคม ผลกระทบนี้ยังคงมีต่อเนื่องในไตรมาสสอง แม้ภาครัฐคลายล็อกเฟสสอง เปิดห้างในวันที่ 17 พฤษภาคม แต่ยังต้องมีมาตรการเว้นระยะห่าง จำกัดผู้ใช้บริการ ตามวิถีชีวิตใหม่ (New Normal) ธุรกิจร้านอาหารจึงเปลี่ยนไปในยุคโควิด-19
สถานการณ์โควิด-19 ที่ส่งผลกระทบไปทั่วโลกและยังไม่จบลงในเร็ววันนี้ ทำให้เกิดความท้าทายใหม่ ในโลกที่ไม่เหมือนเดิม TK Park ชวนนักคิด นักธุรกิจในแวดวงต่างๆ มาเปิดมุมมอง Re:learning for the Future ถ่ายทอดประสบการณ์จากวิกฤติโควิด-19 เพื่อร่วมกันเรียนรู้ใหม่ คิดใหม่ ค้นพบโอกาสใหม่
สำหรับ ธุรกิจร้านอาหารจะเป็นอย่างไรหลังโควิด-19 ได้นักธุรกิจรุ่นใหม่ คุณแม่ทัพ ต.สุวรรณ กรรมการผู้จัดการ บริษัท อาฟเตอร์ ยู จำกัด (มหาชน) มาให้มุมมอง
เขาเห็นว่าปัญหาโควิด-19 ที่ทั้งโลกประสบอยู่ตอนนี้ หลายคนกำลังพูดถึงเรื่อง New Normal แต่มองว่าสิ่งที่เกิดขึ้นตอนนี้น่าจะเป็น New Abnormal เพราะเป็นสิ่งที่ไม่ปกติมาสักพักแล้ว เพราะทุกคนต้องเปลี่ยนวิถีการใช้ชีวิตใหม่ ให้ความร่วมมือมาตรการรัฐกักตัวอยู่บ้าน Work from Home เพื่อป้องกันการแพร่ระบาด
“ตอนนี้ไม่มีใครรู้ว่าสถานการณ์โควิด-19 จะใช้เวลานานเท่าไหร่กว่าจะกลับสู่ปกติ อาจจะ 6 เดือน หรือ 1 ปี หรือ 18 เดือน หรือยาวกว่านั้น เพราะยังเป็นสิ่งที่คาดการณ์ในยากในขณะนี้ มองว่าโควิด-19 จะจบลงได้ด้วยวัคซีน จากนั้นจะกลายเป็นโรคประจำถิ่นเหมือนโรคอื่นๆ ที่รักษาและป้องกันได้ และก็อาจจมีโรคอุบัติใหม่เกิดขึ้นอีก ซึ่งเป็นสิ่งที่ต้องรับมือในอนาคต”
เปิดห้างแต่ธุรกิจยังไม่เหมือนเดิม
สถานการณ์โควิด-19 ตั้งแต่เริ่มแพร่ระบาดถึงปัจจุบัน ต้องยอมรับว่ามาตรการต่างๆ ที่ออกมา โดยเฉพาะ Lockdown ส่งผลกับหลายธุรกิจรวมทั้งธุรกิจอาหารและเครื่องดื่มที่ After You ทำอยู่ คำสั่ง “ปิดห้าง” ตั้งแต่วันที่ 22 มีนาคม 2563 มาตรการผ่อนปรนเฟส 2 ให้เปิดร้านในห้างสรรพสินค้าและศูนย์การค้าได้แล้ววันที่ 17 พฤษภาคม 2563 ทำให้ต้อง “ปิดหน้าร้าน” เกือบ 2 เดือน ผู้ประกอบการทุกรายต้องหันไปพึ่งพาช่องทางเดลิเวอรี่ ซึ่งก็ช่วยได้ระดับหนึ่งเท่านั้น
หลังจากมาตรการรัฐผ่อนปรนเปิดห้างแล้ว After You ยังต้องปรับตัวอีกหลายเฟส จนไปถึงระยะยาว จนกว่าพฤติกรรมผู้บริโภคจะกลับมาปกติ แผนระยะสั้น เมื่อสถานการณ์อยู่ในขั้นที่สามารถดูแล ควบคุม และจัดการได้ ธุรกิจก็ต้องเดินต่อไป พฤติกรรมผู้บริโภคเองก็จะเปลี่ยนไป การสั่งอาหารมารับประทานที่บ้านจะเป็นเรื่องปกติที่ทุกคนหันมาใช้บริการ ข้อดีคือประหยัดการเดินทาง ปลอดภัย ไม่เสี่ยงต่อการติดเชื้อในช่วงที่ยังไม่มีวัคซีน ข้อเสีย คือการไม่มีพนักงานดูแล หน้าตาอาหารทานที่บ้าน คงจัดจานไม่เหมือนกับที่ร้านค้า แต่สิ่งที่เหมือนกัน คือ รสชาติยังคงเดิมไม่ว่าทานที่ร้านหรือที่บ้าน ดังนั้นบริการออนไลน์และเดลิเวอรี่ ยังคงต้องทำต่อเนื่อง
“เชื่อว่าคนที่มีประสบการณ์สั่งอาหารผ่านเดลิเวอรี่ช่วง 2 เดือนของการกักตัว ปิดห้าง คนที่เคยทำอยู่แล้วจะทำจนเป็นเรื่องปกติ ส่วนคนที่ไม่เคยทำก็ทดลองใช้เซอร์วิสนี้จนเป็นเรื่องปกติกับการทานอาหารที่บ้าน”
ส่วนหลังจากสถานการณ์กลับสู่ภาวะปกติ After You วางแผนไว้หลายระยะ เริ่มจาก สาขาที่อยู่ในห้างและศูนย์การค้าจะต้องปรับตัว ให้เข้ากับ New Standard, New Normal เริ่มตั้งแต่การดูแลคนทำงานในร้านและผู้ใช้บริการและต้องทำอย่างจริงจังต่อเนื่อง ตามกฎระเบียบ ไม่ว่าจะใส่อุปกรณ์ป้องกันตัวเอง หน้ากากอนามัย Face Shield ฉากกั้นระหว่างแคชเชียร์ลูกค้า ทำความสะอาดโต๊ะเก้าอี้ด้วยน้ำยาฆ่าเชื้อ การจัดที่นั่งแบบเว้นระยะห่าง วัดอุณภูมิทั้งพนักงานและผู้ใช้บริการ เชื่อว่าจะเป็นเรื่องปกติที่ทุกผู้ประกอบการทำกัน และลูกค้าก็เข้าใจและปฏิบัติตามมาตรการต่างๆ
“แม้เริ่มคลายล็อกให้ห้าง ศูนย์การค้าและร้านค้าเปิดบริการได้แล้ว แต่ธุรกิจคงไม่กลับมาเหมือนเดิมก่อนโควิด-19 ได้เร็วนัก บรรยากาศความคึกครื้นและสนุกสนานก็คงลดลงไป เพราะยังต้องปฏิบัติตามมาตรการภาครัฐเพื่อป้องกันการแพร่ระบาด การจัดที่นั่งต้องเว้นระยะห่าง การดูแลความสะอาดหลังลูกค้าใช้บริการแต่ละราย ที่ต้องใช้เวลามากกว่าเดิม แต่เป็นสิ่งที่ผู้ประกอบการต้องทำและทำให้ดีที่สุด”
“เดลิเวอรี่” คือโอกาสที่ต้องทำต่อ
ตั้งแต่มีการ Lockdown ปิดห้าง จนประกาศเคอร์ฟิว การปรับตัวของผู้ประกอบการต้องมุ่งไปที่บริการเดลิเวอรี่ ขายสินค้าผ่านช่องทางออนไลน์ ถือเป็นโอกาสจากวิกฤติที่เกิดขึ้น หลังจากนี้แม้สถานการณ์กลับมาปกติ After You จะพัฒนาช่องทางนี้ต่อเนื่อง ไม่ว่าจะเป็น โปรดักท์ใหม่ แพ็คเกจจิ้ง ระบบจ่ายเงิน ช่องทางส่งสินค้า ให้สะดวกมากขึ้นสำหรับช่องทางเดลิเวอรี่
ที่ผ่านมาการขายผ่านออนไลน์และเดลิเวอรี่ในธุรกิจอาหาร หลายบริษัททำอยู่แล้ว และหลายบริษัทเริ่มทำในช่วงที่เกิดสถานการณ์โควิด-19 ถือเป็นอีกการเรียนรู้ ที่ภาคธุรกิจต้องขยับออกจาก Comfort Zone เดิมๆ เพื่อหาโอกาสให้ธุรกิจไปต่อได้และเติบโตในอนาคต After You เองมองเรื่องนี้เป็น “วาระสำคัญ” ที่จะทำต่อเนื่อง เชื่อว่าหลายธุรกิจจะไปในทิศทางนี้เช่นกัน ขณะที่ลูกค้าเองมีช่องทางซื้อสินค้าโดยไม่ต้องมาที่ร้าน
สินค้าที่ได้รับความนิยมของ After You นอกจากขนมหวานทานในร้าน ก็ยังมี ขนมปังเนยโสด(เนยสด) ขนมปังนมสด คุกกี้บรรจุกล่อง ที่สามารถซื้อกลับได้ และสะดวกในการซื้อช่วงที่คนกักตัวอยู่บ้าน Work from Home สินค้าอีกกลุ่มที่กำลังเพิ่มเข้ามา คือ การขายวัตถุดิบสำเร็จรูป ให้ลูกค้าซื้อไปทำเองที่บ้าน เช่น แป้งแพนเค้ก ถือเป็นอีกประสบการณ์ใหม่ของลูกค้าที่สามารถทำเองได้ที่บ้าน เพราะช่วงคนที่คนอยู่บ้านมากขึ้นก็เริ่มสนุกกับการทำครัว ซึ่งได้รับการตอบรับดี เพราะเป็นกิจกรรมในครอบครัวที่สามารถร่วมกันทำขนมทานเองได้ ทั้ง 2 กลุ่มสินค้าจะทำตลาดต่อเนื่อง เพื่อเป็นอีกรายได้ช่วงการขายในร้านสาขายังไม่กลับมาปกติ
“เรามองโอกาสการปรับธุรกิจจากวิกฤติโควิด-19 ที่เกิดขึ้น เพราะเห็นแล้วว่าการพึ่งพารายได้จากลูกค้านั่งทานในสาขาจะลดลงจากกฎระเบียบต่างๆ ที่ยังต้องคุมเข้มเพื่อป้องกันการแพร่ระบาดต่อไป จึงต้องหารายได้ใหม่ๆ จากการพัฒนาสินค้าอาหาร ขนมสำเร็จรูป เพื่อจำหน่ายผ่านช่องทางออนไลน์มากขึ้น เพราะเป็นสิ่งที่ทำได้ทันทีและอยู่ในสายงานเดิมของผู้ประกอบการธุรกิจอาหารอยู่แล้ว ถือเป็นการแก้ปัญหาระยะสั้น ที่หน้าร้านยังไม่กลับสู่ภาวะปกติ และเป็นการสร้างตลาดใหม่ในระยะยาว”
ปรับแผนระวังการลงทุนใหม่
วันนี้ยังไม่มีใครรู้ว่าจะต้องอยู่กับโควิด-19 ไปอีกนานแค่ไหน สิ่งที่ผู้ประกอบการต้องทำคือการดูแลต้นทุนและการลงทุนอย่างระมัดระวัง หากยังไม่เห็นแสงปลายอุโมงค์ ก็ต้องลงทุนค่อยๆ ไป เพราะหากพลาดก็ยังถอยหลังทัน หรือหันกลับมาปรับปรุงสิ่งที่มีอยู่แล้วให้ดีขึ้นก่อนที่จะไปเริ่มของใหม่ เป็นวิธีประคองธุรกิจให้ไปต่อได้
เพื่อรับมือกับเศรษฐกิจที่เติบโตลดลงและพฤติกรรมผู้บริโภคที่เปลี่ยนแปลงไป นิยมสั่งอาหารจากช่องทางออนไลน์มากขึ้น After You ได้เปลี่ยนแผนการขยายสาขาปีนี้ใหม่ จากเดิมจะเปิด 6 สาขา ลดเหลือ 2-3 สาขา ซึ่งได้ลงทุนไปแล้ว ส่วนที่เหลือจะไปเปิดในปี 2564 เมื่อสถานการณ์โควิด-19 คลี่คลายแล้ว
ปัจจุบัน After You แบ่งธุรกิจเป็น 4 ประเภท 1.ร้านขนมหวาน อาฟเตอร์ ยู และ เมโกริ รวม 39 สาขา สินค้าซื้อกลับบ้านที่ขายตามสาขา และการสั่งซื้อผ่านบริการฟู้ดเดลิเวอรี่ ปัจจุบันมีสัดส่วน 35% ของยอดขาย 2.การขายสินค้าและวัตถุดิบ 3.การขายและการจัดงานนอกสถานที่ และ 4.ค่าธรรมเนียมแฟรนไชส์
“เชื่อว่าในทุกวิกฤติก็มีโอกาสเสมอ วันนี้เกิน 50% ของผู้ประกอบธุรกิจที่ได้รับผลกระทบมากน้อยต่างกัน แต่ก็มีธุรกิจที่เติบโตอย่างงดงามได้ ในแต่ละสายงานหากเราขยับมุมมองใหม่ก็จะเห็นความแตกต่าง ลองดูว่าจะปรับธุรกิจชั่วคราวเพื่อหาโอกาสใหม่ หรือหากไปดีจะทำถาวรเลยก็ได้ โลกธุรกิจวันนี้เปลี่ยนแปลงเร็ว ธุรกิจต้องปรับตัวให้เร็วเช่นกัน”