หลังจากโควิด-19 กลับมาระบาดซ้ำตั้งแต่ต้นปี จนยอดผู้ติดเชื้อรายใหม่พุ่งสูงขึ้น และทำให้ภาครัฐต้องใช้มาตรการล็อกดาวน์ ฉุดเศรษฐกิจไทยไตรมาส 3 หดตัว โดย ศูนย์วิจัยเศรษฐกิจและธุรกิจ (EIC) ธนาคารไทยพาณิชย์ ได้ออกบทวิเคราะห์ล่าสุดประเมิน GDP ไตรมาส 3/21 ติดลบ 0.3% คาดทั้งปี 2021 เศรษฐกิจไทยจะเติบโต 0.7% เท่านั้น ส่วนปี 2022 คาดขยายตัวที่ 3.4%
โควิดระบาดยาวและหนัก ทำ GDP ไตรมาส 3 หดตัว
ประเทศไทยต้องเผชิญกับสถานการณ์วิกฤติโควิด-19 มาหลายระลอก แต่ปฏิเสธไม่ได้ว่า ในช่วงไตรมาส 3 ปี 2021 ถือว่าหนักสุด พาเศรษฐกิจไทยเข้าสู่ภาวะหดตัว โดย EIC ประเมินว่า เศรษฐกิจไทยไตรมาส 3/2021 หดตัว -0.3% เมื่อเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน และ -1.1% จากไตรมาสก่อนหน้า จากผลกระทบการระบาดของโควิด -19 สายพันธุ์เดลตา โดยในช่วง 3 ไตรมาสแรกของปี 2021 เศรษฐไทยมีการขยายตัวที่ 1.3%
ทั้งนี้ หากเทียบกับไตรมาสก่อนหน้าแบบปรับฤดูกาล (%QOQ_sa) จะพบว่า หลายภาคเศรษฐกิจหลักของไทยมีการหดตัว โดยเริ่มจากภาคการส่งออกสินค้าและบริการ แม้จะยัง “ขยายตัว” ได้ดีแบบ %YOY แต่กลับปรับ “ลดลง” ชัดเจนแบบ %QOQ_sa ตามภาวะเศรษฐกิจโลกที่ชะลอตัวจากการระบาดทั่วโลกที่เพิ่มขึ้นมากในช่วงต้นไตรมาส 3
ส่วนภาคเศรษฐกิจในประเทศ พบว่าการบริโภคและการลงทุนภาคเอกชนยังหดตัวต่อเนื่องเป็นไตรมาสที่ 3 ติดต่อกัน (แบบ %QOQ_sa) สะท้อนภาวะเศรษฐกิจในประเทศยังเปราะบางและซบเซา โดยลดลงเกือบทุกหมวดสินค้า โดยเฉพาะสินค้าคงทนหดตัวถึง -14.1%YOY ยกเว้นหมวดอาหารและเครื่องดื่มไม่มีแอลกอฮอล์ที่ขยายตัว 1.3%YOY
ขณะที่ด้านการผลิต พบว่าภาคเกษตรขยายตัวได้ดี ในอัตราเร่งขึ้นที่ 4.3%YOY จากไตรมาสก่อนหน้าที่ขยายตัว 1.9%YOY โดยเพิ่มขึ้นทั้งในหมวดพืช ปศุสัตว์ และประมง แต่ภาคการผลิตอุตสาหกรรมและภาคบริการ ได้แก่ การผลิตอุตสาหกรรม การก่อสร้าง และสาขาที่พักและร้านอาหาร ปรับลดลงจากไตรมาสก่อนหน้า โดยเป็นผลมาจากการลดลงของอุปสงค์ในประเทศและการระบาดที่ต้องใช้มาตรการที่เข้มงวด
คาดปี 2022 เศรษฐกิจไทยฟื้นตัวเร็วกว่าที่คาด
สำหรับเศรษฐกิจช่วงไตรมาส 4/2021 EIC คาดเศรษฐกิจจะทยอยฟื้นตัว ตามสถานการณ์การระบาดที่ปรับดีขึ้น การผ่อนคลายมาตรการควบคุมโรค และจำนวนผู้ได้รับวัคซีนที่มีมากขึ้น จากข้อมูลล่าสุด ณ วันที่ 12 พฤศจิกายน มีผู้ได้รับวัคซีนอย่างน้อย 1 เข็มอยู่ที่ 64.1% และผู้ได้รับวัคซีนครบโดสอยู่ที่ 51.2% ของประชากร และคาดว่าจะเพิ่มขึ้นเป็นถึง 76-80% และ 68-72% ของประชากร ณ สิ้นปีนี้ ตามลำดับ ซึ่งทำให้กิจกรรมทางเศรษฐกิจหลายประเภทกลับมาดำเนินการได้อีกครั้ง โดยเฉพาะด้านการท่องเที่ยว ทั้งจากคนไทยและชาวต่างชาติ
ส่วนในปี 2022 EIC คาดเศรษฐกิจไทยจะฟื้นตัวในอัตราเร่งขึ้นจากปีนี้ที่ 3.4% ตามการฟื้นตัวของอุปสงค์ภายในและนอกประเทศ เริ่มจากการส่งออกสินค้ายังมีแนวโน้มขยายตัวตามทิศทางเศรษฐกิจโลก ขณะที่อัตราการฉีดวัคซีนของไทยและทั่วโลกที่จะเพิ่มขึ้นในระดับที่สามารถเอื้อให้เกิดการเดินทางระหว่างประเทศได้สะดวกขึ้น ก็จะส่งผลดีต่อการฟื้นตัวของภาคท่องเที่ยว รวมถึงการฟื้นตัวของการใช้จ่ายในประเทศ
อย่างไรก็ดี การฟื้นตัวจะเป็นไปอย่างช้าๆ จากระดับนักท่องเที่ยวที่ยังต่ำกว่าช่วงปกติมาก และผลของแผลเป็นเศรษฐกิจที่ลึกจากผลกระทบในช่วง 2 ปีที่ผ่านมา ทั้งในด้านการเปิดปิดกิจการที่ปรับแย่ลง ตลาดแรงงานที่เปราะบาง และภาระหนี้ที่อยู่ในระดับสูง ในส่วนของภาครัฐ แม้ด้านการลงทุนจะยังขยายตัวได้ต่อเนื่องจากการลงทุนของรัฐวิสาหกิจและการร่วมลงทุนระหว่างภาครัฐและภาคเอกชน (PPP) แต่แรงส่งจากภาครัฐในภาพรวมจะลดลงจากปีก่อนหน้าตามการใช้จ่ายอุปโภคบริโภคของภาครัฐภายใต้กรอบงบประมาณที่ลดลง รวมถึงเม็ดเงินราว 2.6 แสนล้านบาทที่จะเหลือจาก พรก. กู้เงิน 5 แสนล้านบาท ก็ถือว่ายังน้อยกว่าเม็ดเงินที่ภาครัฐใช้ทำมาตรการเพิ่มเติมในปี 2021
นอกจากนี้ ยังมีปัจจัยเสี่ยงที่ต้องจับตามองอยู่หลายประการ ดังนี้
1.การระบาด COVID-19 ทั้งในไทยและต่างประเทศที่อาจกลับมารุนแรงอีกครั้ง โดยเฉพาะหากมีการกลายพันธุ์ของไวรัสที่ลดประสิทธิภาพวัคซีนลง
2.ผลของแผลเป็นเศรษฐกิจที่อาจมีมากกว่าคาด จนกระทบต่อความสามารถในการชำระหนี้ในวงกว้าง
3.การเร่งตัวของอัตราเงินเฟ้อตามราคาพลังงานที่ปรับสูงขึ้นมาก ซึ่งอาจมีความรุนแรงหรือยืดเยื้อมากกว่าคาด จนกระทบต่อการฟื้นตัวของเศรษฐกิจโลก
4.เศรษฐกิจจีนที่มีความเสี่ยงจากวิกฤติพลังงาน และภาคอสังหาริมทรัพย์
5.ปัญหาความไม่สงบทางการเมือง
โดยสรุป GDP ไตรมาส 3/2021 ที่ออกมาที่ -0.3%YOY ค่อนข้างใกล้เคียงกับตัวเลขที่ EIC คาดไว้ที่ -0.6%YOY ซึ่งสอดคล้องกับประมาณการเศรษฐกิจของ EIC ณ เดือนกันยายน 2021 โดยคาดไว้ว่าเศรษฐกิจไทยจะเติบโตที่ 0.7%YOY และ 3.4%YOY ในปี 2021 และ 2022 ตามลำดับ อย่างไรก็ดี จากการติดตามข้อมูล mobility ของ Google และ Facebook พบว่ามีแนวโน้มที่เศรษฐกิจในช่วงไตรมาส 4/2021 อาจฟื้นตัวเร็วกว่าที่คาดไว้ได้ โดยโมเมนตัมการฟื้นตัวที่เร็วขึ้นของเศรษฐกิจในประเทศ รวมถึงการฟื้นตัวของภาคการท่องเที่ยวโลก ยังอาจส่งผลทำให้เศรษฐกิจปี 2022 ฟื้นตัวเร็วขึ้นกว่าคาดได้เช่นกัน