ต้องยอมรับว่า ในช่วงหลายปีที่ผ่านมาคนทำงานต้องเจอกับกระแสการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วแบบไม่ทันตั้งตัวมากมาย ทั้ง Digital Disruption จนมาถึงวิกฤตโควิด-19 ทำให้การมีแค่ ความสามารถในวิชาชีพ หรือ Hard Skills เพียงอย่างเดียว อาจจะไม่ช่วยให้อยู่รอดและเติบโตในอาชีพได้อย่างยั่งยืน สิ่งสำคัญของคนทำงานยุคนี้จึงต้องเพิ่มทักษะใหม่ๆ ให้รอบด้านเพื่อเพิ่มความสามารถให้ตัวเองในทุกมิติ โดยเฉพาะ “ทักษะมนุษย์” หรือ “Human Soft Skills”
Human Soft Skill คืออะไร ทำไมจึงมีความสำคัญ มาฟังคำตอบจาก SEAC (ซีแอค) ซึ่งได้สำรวจองค์กรและคนทำงานทั่วโลกเกี่ยวกับทักษะสำคัญในโลกยุคใหม่ เพื่อให้คนทำงานได้เข้าใจและสามารถพัฒนาทักษะของตัวเองให้เท่าทันต่อการเปลี่ยนแปลง
เพราะโลกซับซ้อนและเปลี่ยนเร็ว Human Soft Skills จึงสำคัญ
Human Soft Skills ไม่ใช่คำทักษะใหม่ เป็นคำที่ทุกคนได้ยินกันมานานแล้ว โดย คุณอริญญา เถลิงศรี Chief Capability Officer and Managing Director, SEAC บอกว่า Human Soft Skills เป็นทักษะที่เกี่ยวกับ Mindset การสื่อสารกับคน การแก้ปัญหา และความคิดสร้างสรรค์ ในขณะที่ Hard Skills เป็นทักษะความสามารถเชิงเทคนิคที่ใช้ในการทำงาน ซึ่งหากย้อนกลับไปเมื่อ 10 ปีที่แล้ว Human Soft Skill อาจจะไม่จำเป็นมากนักในการทำงานมากนัก เพราะสมัยนั้นเทคโนโลยียังไม่เข้ามามีบทบาทมากเหมือนในปัจจุบัน อีกทั้งการทำธุรกิจไม่ได้ซับซ้อนและเปลี่ยนแปลงรวดเร็ว
กระทั่งเทคโนโลยีดิจิทัลเข้ามา Disrupt การทำธุรกิจ เทคโนโลยีต่างๆ เริ่มทำงานแทนมนุษย์ได้ ทำให้บางตำแหน่งงานหายไปจากการถูกแทนที่ด้วยหุ่นยนต์ปัญญาประดิษฐ์ หรือ AI และเกิดอาชีพใหม่ๆ หลากหลายมากขึ้น ยิ่งต้องเผชิญกับสถานการณ์โควิด-19 ระบาด ก็ยิ่งทำให้ Human Soft Skills กลายเป็นทักษะการทำงานที่สำคัญมากขึ้น นั่นเพราะ Human Soft Skill เป็นทักษะที่เทคโนโลยีไม่สามารถทดแทนกันได้ ทั้งยังจะช่วยให้คนทำงานเสริมประสิทธิภาพการทำงานท่ามกลางความความไม่แน่นอนได้ดีขึ้นด้วย
ขณะที่ คุณวสุธร หาญนภาชีวิน Chief Knowledge Officer (CKO) & Co-Founder ของ CareerVisa (Thailand) บอกว่า หลายครั้งองค์กรและคนทำงานมักเผลอคิดว่าเทคโนโลยีเข้ามาทดแทนการทำงานของคน แล้วจะอัพสกิลตัวเองไปทำไม ใช้เทคโนโลยีทำงานก็ได้ แต่จริงๆ แล้วเทคโนโลยีกำลังแสดงให้เห็นคุณค่าที่แท้จริงของมนุษย์ นั่นก็คือ Human Soft Skills ซึ่งเป็นสิ่งที่หุ่นยนต์ทำแทนไม่ได้ ซึ่งจากการศึกษาพบว่า บริษัทที่รับพนักงานที่มี Human Soft Skills เข้ามาทำงาน มีโอกาสที่จะสร้างรายได้ให้กับองค์กรได้มากกว่าเดิม และหากพัฒนา Human Soft Skills ได้มากเท่าไหร่ โอกาสที่จะเสียงานให้หุ่นยนต์จะยิ่งน้อยลง
อีก 2 ปี ทักษะที่มีอยู่ จะไม่สามารถใช้ได้อีกต่อไป
สอดคล้องกับผลการวิจัยล่าสุดของ Pearson ระบุว่า บริษัทหรือองค์กรใดก็ตามที่สามารถสร้าง Human Soft Skill ให้กับคนทำงานได้ สามารถจะเพิ่มความพึงพอใจให้กับประสบการณ์ของลูกค้าได้ชัดเจน ในทางกลับกันหากลูกค้าไม่ได้รับการบริการจากคนที่มี Human Soft Skills ลูกค้าจะเจอความไม่สะดวกและไม่ประทับใจในการใช้บริการ
แต่สิ่งที่น่าสนใจคือ แม้องค์กรจะมีคนเก่ง มีความสามารถด้านเทคนิคขนาดไหน แต่หากทีมนวัตกรรมขาดทักษะเรื่อง Human Soft Skills จะทำให้ลดประสิทธิผลลงถึง 66% นั่นแปลว่าองค์กรสูญเสียเงินไปกับนวัตกรรมต่างๆ กับคนที่ไม่มี Human Soft Skills ขณะเดียวกันต่อให้มีองค์กรมีคนทำงานที่มีประสบการณ์แค่ไหน หากไม่ได้ปรับเปลี่ยนทักษะใหม่ๆ ประสิทธิภาพในการดูแลทีม ดูแลลูกน้องจะลดลงไปถึง 42% ทีเดียว และสุดท้ายถ้าองค์กรไม่เริ่มพัฒนา Human Soft Skills จะทำให้รู้สึกว่าเด็กจบใหม่กว่า 89% เข้ามาแล้วทำงานไม่ได้
นอกจากนี้ จากการเก็บข้อมูลคนทำงานและองค์กรชั้นนำระดับโลก ยังพบข้อมูลที่น่าสนใจ ดังนี้
– ประมาณ 1 ใน 3 ของงานในโลกภายในปี 2030 จะต้องมีการสอดแทรกเรื่องของเทคโนโลยี
– กว่า 28 ล้านงานอาจจะหายไปในปี 2028
– 64% ของคนที่ดูแลเรื่องการพัฒนาคนในองค์กรมองว่า จำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องเติม Skill Gap
– 63% ของคนทำงานทั่วโลกเริ่มเห็นแล้วว่า Skill Gap ไม่ใช่แค่เทรนด์ และ 87% ของคนจ้างงานที่กำลังมองหาคนเข้ามาทำงานเจอความยากลำบากที่จะเจอคนที่ใช่
– 46% ของคนทำงานบอกว่า เริ่มรู้แล้วว่าทักษะที่มีอยู่ตอนนี้ ในปี 2024 จะไม่สามารถใช้ทักษะเดิมได้
– ขณะที่คนทำงานต้องการอัพสกิล รีสกิลทักษะ แต่พนักงานรู้สึกว่าองค์กรซัพพอร์ตการอัพสกิล รีสกิลเพียง 34% ทำให้คนทำงานเริ่มมองหาองค์กรที่จะมาซัพพอร์ตการพัฒนาทักษะอย่างจริงจัง
– 80% ของการทำงานในอนาคตคือ Human soft skills
Human Soft Skills ไม่ใช่นิสัย ต้องอาศัยการฝึกฝน
แม้ Human Soft Skills เป็นทักษะการทำงานสำคัญในอนาคต แต่ คุณอริญญา ยอมรับว่า Human Soft Skills ไม่ใช่ความรู้ และไม่ได้เป็นนิสัย แต่ต้องอาศัยการฝึกฝน และการนำไปปรับใช้จนเป็นนิสัย ทำให้การจะสร้าง Human Soft Skills เป็นเรื่องยากและต้องใช้เวลา โดยต้องเริ่มจากการทำความเข้าใจว่าคืออะไร และให้ประโยชน์อย่างไร ซึ่งสำหรับบางคนที่ไม่ได้มีทักษะเหล่านั้นมาก่อน แต่หากตั้งใจฝึก ก็อาจจะเกิดทักษะเหล่านี้ขึ้นในตัวได้
ขณะที่ คุณวสุธร แนะว่ายุคนี้คงไม่สามารถบังคับใครให้เรียนอะไรได้ การจะพัฒนา Human Soft Skills ให้สำเร็จ จึงต้องทำร่วมกันระหว่างพนักงานและองค์กร โดยองค์กรต้องให้ทิศทางชัดเจนกับพนักงาน ขณะที่พนักงานต้องมีความรู้สึกร่วมในการพัฒนาตัวเอง โดย 3 Soft Skills สำคัญที่องค์กรมองหาและตอบสนองการทำงานยุคปัจจุบัน ได้แก่
1.ความขี้สงสัย ความอยากรู้อยากเห็น ความคิดสร้างสรรค์
2.การทำงานกันกับผู้อื่น
3.ความกล้าเสี่ยงในปริมาณที่เหมาะสม
ด้าน คุณนิติภัทร หาญตระการพงษ์ Head of People Team, Sea Thailand บอกว่า Human Soft Skills เกิดจากเรียนรู้ของแต่ละบุคคลผ่านประสบการณ์ เพราะฉะนั้นแต่ละบุคคลจะมี Human Soft Skills แตกต่างกัน หากบุคคลนั้นสามารถพัฒนา Human Soft Skills ให้เด่นชัด บุคคลนั้นๆ มีโอกาสที่จะเติบโตไม่น้อยกว่าคนที่มี Technical Skills แต่ การสร้าง Human Soft Skills ไม่สามารถเกิดขึ้นได้เองและทันที ต้องเกิดจากการสั่งสมประสบการณ์ รู้ว่าข้อบกพร่องของตนเองคืออะไร และใช้การคิดวิเคราะห์มาจัดการปัญหาจนเกิดเป็น Soft Skills ของตนเอง ดังนั้น ถ้าบุคคลใดใช้ความพยายามไม่เพียงพอ หรือย่อท้อในการพัฒนาตัวเอง การจะสร้าง Human Soft Skills จะเกิดขึ้นไม่ได้เลย และจะทำให้รู้สึกกลัว ทั้งยังมองเป็นเรื่องยากอีกด้วย
“การผลักดันให้พนักงานเกิด Human Soft Skills จึงต้องเริ่มจากการทำให้พนักงานมีเรื่อง Growth Mindset หากพนักงานเจอข้อผิดพลาด บริษัทต้องสนับสนุนให้เขารู้สึกว่าข้อผิดพลาดเหล่านั้นไม่ใช่เรื่องคอขาดบาดตาย แต่ให้เรียนรู้จากข้อผิดพลาดและหาวิธีแก้ไขในข้อผิดพลาดนั้นๆ ซึ่งจะทำให้พวกเขารู้สึกว่าสามารถพัฒนาได้ต่อตลอดเวลา ขณะเดียวกัน แผนก HR ต้องเรียนรู้ ไม่ยึดติดกับดักความสำเร็จเดิมๆ” คุณนิติภัทร แนะเคล็ดลับในการสร้าง Human Soft Skills