คณะพาณิชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย (CBS) ร่วมกับ World Economic Forum (WEF) เผยผลสำรวจอาชีพในอนาคต (Future of Jobs Report) พบอาจมีงานลดลงราว 14 ล้านตำแหน่งภายในปี 2570 หรือ 2% ของการจ้างงานในปัจจุบัน ขณะที่ความต้องการอาชีพด้าน AI และ Big Data พุ่งสูง สวนทางกับอาชีพพนักงานธนาคาร พนักงานบันทึกข้อมูลและไปรษณีย์ เสี่ยงถูกทดแทน พร้อมแนะภาคธุรกิจ สถาบันการศึกษา และอาชีพสุ่มเสี่ยงเร่งปรับตัว เสริมทักษะอาชีพ ซึ่งเป็นที่ต้องการของตลาดอาชีพในปัจจุบันและในอนาคต
ศาสตราจารย์ ดร.วิเลิศ ภูริวัชร คณบดี คณะพาณิชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย (CBS) กล่าวว่า CBS เป็นตัวแทนหนึ่งเดียวในประเทศไทยที่ได้ร่วมกับ World Economic Forum (WEF) ทำการสำรวจทิศทางอาชีพในอนาคต (Future of Jobs Survey) รวบรวมมุมมองจาก 803 บริษัท ซึ่งรวมการจ้างงานมากกว่า 11.3 ล้านคน ใน 27 กลุ่มอุตสาหกรรม และ 45 ประเทศจากทุกภูมิภาคทั่วโลก ซึ่งผลสำรวจพบว่า งานประมาณ 23% จะเปลี่ยนแปลงภายในปี 2570 โดยมีการสร้างงานใหม่ 69 ล้านตําแหน่ง และการยุบงาน 83 ล้านตําแหน่ง จากงานทั้งหมดที่มีอยู่ประมาณ 673 ล้านตำแหน่งในปัจจุบัน
การศึกษาครั้งนี้เป็นการศึกษาในระดับมหภาค พบว่าตัวขับเคลื่อนหลักของการเติบโตของงานภายใน 5 ปีนี้ (2566-2570) คือ การเปลี่ยนแปลงด้านความยั่งยืน (Green transition) มาตรฐาน ESG ห่วงโซ่อุปทานท้องถิ่น (Localization of supply chains) อย่างไรก็ดี ธุรกิจต่างๆ อาจต้องเผชิญความท้าทายหลายประการ เช่น ภาวะเงินเฟ้อ การชะลอตัวของเศรษฐกิจทั่วโลก และการเข้าถึงเทคโนโลยี
สำหรับอาชีพที่มีความต้องการสูงในอนาคต เป็นอาชีพที่มีเทคโนโลยีและดิจิทัลเข้ามาเกี่ยวข้อง โดยคาดว่าจะเติบโตเฉลี่ยประมาณ 30% ภายในปี 2570 โดยเฉพาะนักวิเคราะห์ข้อมูล (Data Analysts) ผู้เชี่ยวชาญด้านข้อมูลมหัต (Big Data Specialists) ผู้เชี่ยวชาญด้านปัญญาประดิษฐ์ (AI Machine Learning Specialists) และผู้เชี่ยวชาญด้านความปลอดภัยทางไซเบอร์ (Cybersecurity Professionals) นอกจากนี้ ยังคาดว่างานทางด้านพาณิชย์ดิจิทัล (Digital Commerce) จะเพิ่มขึ้นประมาณ 2 ล้านตำแหน่ง เช่น ผู้เชี่ยวชาญด้านอีคอมเมิร์ซ (E-Commerce Specialists) ผู้เชี่ยวชาญด้านการเปลี่ยนแปลงทางดิจิทัล (Digital Transformation Specialists) และผู้เชี่ยวชาญด้านการตลาดดิจิทัลและกลยุทธ์ (Digital Marketing and Strategy Specialists)
ขณะเดียวกัน เทคโนโลยีและดิจิทัลอาจลดงานในบางบทบาทลง เช่น ธุรการหรือเลขานุการ (Clerical or Secretarial Jobs) พนักงานธนาคาร (Bank Tellers) แคชเชียร์ (Cashiers) และพนักงานป้อนข้อมูล (Data Entry Clerks)
โดย 5 อันดับอาชีพที่เติบโตเร็วที่สุด ประกอบด้วย
- ผู้เชี่ยวชาญด้าน AI
- ผู้เชี่ยวชาญด้านความยั่งยืน
- นักวิเคราะห์ธุรกิจอัจฉริยะ
- นักวิเคราะห์ความปลอดภัยของข้อมูล
- วิศวกรฟินเทค
ส่วนอาชีพที่ถูกทดแทนเร็วที่สุด 5 อันดับแรก ประกอบด้วย
- พนักงานธนาคารและตำแหน่งที่เกี่ยวข้อง
- พนักงานให้บริการไปรษณีย์
- พนักงานเก็บเงินและพนักงานขายตั๋ว
- พนักงานบันทึกข้อมูล
- เลขานุการฝ่ายบริหาร
พร้อมกับแนะองค์กรและสถาบันการศึกษาต่างๆ ควรเร่งปรับตัวรับมือการเปลี่ยนแปลงของตลาดแรงงานโลก โดยควรกำหนดกลยุทธ์ที่มุ่งเน้นการสร้างทักษะใหม่ โดยให้ความสำคัญและลงทุนกับการฝึกอบรมพนักงานให้สามารถใช้ประโยชน์จากปัญญาประดิษฐ์ (AI) และข้อมูลมหัต (Big Data) รวมถึงส่งเสริมการพัฒนาทักษะในการคิดเชิงวิเคราะห์ (Analytical Thinking) และการคิดเชิงสร้างสรรค์ (Creative Thinking) เพื่อรองรับอาชีพใหม่ที่จะเกิดขึ้นในอนาคต นอกจากนี้ องค์กรต่างๆ ควรคำนึงถึงการเพิ่มความสามารถในการทำงานข้ามบทบาท การเพิ่มความพึงพอใจของพนักงาน และการเพิ่มผลผลิตของพนักงาน
