“โปรตุเกส” เป็นอีกหนึ่งประเทศในสหภาพยุโรปที่กำลังทดลองปรับเปลี่ยนรูปแบบการทำงาน จากเดิมที่เคยทำงาน 5 วันลดลงมาเหลือ 4 วัน โดยมีบริษัทเอกชนมากถึง 39 แห่งเข้าร่วมการทดลองครั้งนี้ และบริษัทที่เข้าร่วมจะได้รับเงินสนับสนุนจากกองทุนของรัฐบาลด้วย
การปรับเปลี่ยนดังกล่าวเป็นความร่วมมือของรัฐบาลโปรตุเกสและองค์กรไม่แสวงผลกำไรอย่าง 4 Day Week Global โดยพบว่า ธุรกิจที่เข้าร่วมการทดลองครั้งแรกนี้มีหลากหลายมากตั้งแต่ บริษัทในสายงานวิทยาศาสตร์ สถานรับเลี้ยงเด็ก บ้านพักคนชรา ธนาคารสเต็มเซลล์ ศูนย์วิจัยและพัฒนา ธุรกิจค้าปลีก โรงงานอุตสาหกรรม ฯลฯ
สำหรับรูปแบบการจ่ายเงินที่พนักงานจะได้รับคือ 100-80-100 ซึ่งหมายความว่า คนงานจะได้รับค่าจ้าง 100% จากการทำงาน 80% ของเวลาทำงานเดิม อย่างไรก็ดี พวกเขายังต้องส่งมอบผลงานเท่ากับ 100% ของผลงานที่เคยทำได้ในเวลาปกติ
หากไม่มีการทดลองดังกล่าว ต้องยอมรับว่า โปรตุเกสเป็นประเทศ OECD (องค์การเพื่อความร่วมมือทางเศรษฐกิจและการพัฒนา) ที่มีค่าเฉลี่ยการทำงานต่อสัปดาห์สูงเป็นอันดับ 3 รองจากสหราชอาณาจักรและไอร์แลนด์ โดยข้อมูลที่ University of London และ University of Reading ศึกษาร่วมกันพบว่า 72% ของพนักงานโปรตุเกส ทำงานมากกว่า 40 ชั่วโมงต่อสัปดาห์เลยทีเดียว
ธุรกิจอยากเห็นอะไรจากโปรแกรมนี้
ความคาดหวังของภาคธุรกิจในโปรตุเกสที่ตัดสินใจเข้าร่วมโครงการดังกล่าวก็คือ ต้องการทราบว่า การลดเวลาทำงานลง 20% นั้นจะสามารถช่วยลดความเครียด และอาการหมดไฟของพนักงานได้จริงหรือไม่ ซึ่งหากทำได้จริงก็เท่ากับช่วยรักษา “คนทำงาน” ให้กับบริษัท และไม่ต้องจ้างงานใหม่กันบ่อย ๆ นั่นเอง
ในส่วนนี้ 4 Day Week Global ได้มีการทดลองโปรแกรมการทำงาน 4 วันต่อสัปดาห์มาแล้วในหลายประเทศทั่วโลก รวมถึงสหรัฐอเมริกาด้วย ซึ่งผลการศึกษาขององค์กรพบว่า พนักงานมีความเครียดลดลง และทำงานได้ดีขึ้น รวมถึงภาวะเบิร์นเอาท์ก็ลดน้อยลง นอกจากนั้นยังพบว่า พนักงานที่ได้ทดลองทำงาน 4 วันต่อสัปดาห์นี้ไม่ยอมกลับไปทำงานในแบบเดิม (5 วันต่อสัปดาห์) อีกเลย เว้นแต่ว่าจะได้รับค่าตอนแทนที่สูงมากจริง ๆ
ส่วนเจ้าของบริษัทก็ได้ประโยชน์เช่นกัน โดยข้อมูลจาก 4 Day Week Global ระบุว่า ในช่วงที่ทำการทดลอง 6 เดือนนั้น บริษัทที่ให้พนักงานทำงาน 4 วันต่อสัปดาห์ มีรายได้เพิ่มขึ้น 8% และหากเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน ก็พบว่ามีรายได้เพิ่มขึ้นถึง 38% เลยทีเดียว
ส่วนการทดลองนี้จะมีผลอย่างไรต่อการจ้างงานในโปรตุเกสนั้น ส่วนหนึ่งอาจต้องมองบริบทแวดล้อมด้วย เพราะปฏิเสธไม่ได้ว่า งานในปัจจุบัน กำลังถูก AI เข้ามาท้าทายมากขึ้นเรื่อย ๆ และในรายงาน OECD Employment Outlook 2023 ระบุว่า 30% ของตำแหน่งงานในโปรตุเกสกำลังเสี่ยงที่จะถูกทดแทนด้วย AI และระบบอัตโนมัติ
ขณะที่อีกด้านหนึ่ง โปรตุเกสก็เป็นประเทศที่ชาว Digital Nomad หมายปองมากขึ้นเรื่อย ๆ (โปรตุเกสมีการเปิดตัว Digital Nomad Visa เมื่อปลายปีที่ผ่านมา) โดยเฉพาะชาวอเมริกันที่พบว่า กลุ่มมิลเลนเนียลเริ่มเบนเข็มย้ายไปตั้งรกรากในโปรตุเกสมากขึ้นเนื่องจากค่าครองชีพไม่สูงมาก และอากาศดี โดยในตอนนี้มีอเมริกันชนย้ายถิ่นฐานไปอยู่ในโปรตุเกสแล้วประมาณ 7,000 ชีวิต (ตัวเลขเมื่อปี 2021) ซึ่งเพิ่มขึ้นเท่าตัวเมื่อเทียบกับปี 2018 เลยทีเดียว