ปัจจุบัน “มือถือ” ได้กลายเป็นสินค้าจำเป็นพื้นฐานในชีวิตประจำวัน จากสถิติจำนวนผู้ใช้บริการมือถือในปี 2565 พบว่ามีจำนวนกว่า 126.4 ล้านเลขหมาย ซึ่งสูงกว่าตัวเลขประชากรไทยเกือบเท่าตัว
ขณะที่พัฒนาการของเทคโนโลยีมีผลอย่างมากต่อการเติบโตของจำนวนผู้ใช้บริการอินเทอร์เน็ต โดยเฉพาะการเติบโตของจำนวนผู้ใช้บริการอินเทอร์เน็ตความเร็วสูงในไทยปี 2565 มีจำนวน 13.23 ล้านราย คิดเป็นอัตราการเข้าถึงบริการอินเทอร์เน็ตความเร็วสูงต่อจำนวนครัวเรือน 56%
ดังนั้น กสทช.จึงศึกษาและจัดทำดัชนีค่าบริการโทรคมนาคม เพื่อให้เห็นว่าค่าบริการมือถือและอินเทอร์เน็ตที่จ่ายอยู่เป็นอัตราที่ถูกหรือแพง เพราะหากต้นทุนค่าโทรคมนาคมแพงจะกระทบทั้งคุณภาพชีวิต ความสามารถในการแข่งขัน และต้นทุนขับเคลื่อนเศรษฐกิจดิจิทัล
รศ.ดร.ศุภัช ศุภชลาศัย กสทช. ด้านเศรษฐศาสตร์ เปิดเผยว่า สายงานวิชาการ สำนักงานคณะกรรมการกิจการกระจายเสียง กิจการโทรทัศน์ และกิจการโทรคมนาคมแห่งชาติ (สำนักงาน กสทช.) กล่าวว่า กสทช.อยู่ระหว่างจัดทำดัชนีราคาในกิจการโทรคมนาคมขึ้นเป็นครั้งแรกของประเทศ ผ่านการศึกษาและจัดทำต้นแบบดัชนี เพื่อหาคำตอบราคาค่าบริการโทรศัพท์เคลื่อนที่ทั้งแบบรายเดือน (Postpaid) แบบเติมเงิน (Prepaid) และราคาอินเทอร์เน็ตบ้านว่า ปัจจุบันคนไทยใช้บริการแพงขึ้นหรือถูกลง
ปัจจุบันกิจการโทรคมนาคมเข้าสู่การให้บริการแบบหลอมรวม ผู้ใช้บริการไม่ได้ใช้มือถือเพื่อการโทรเพียงอย่างเดียว แต่อินเทอร์เน็ตเริ่มเข้ามามีบทบาทสำคัญในการสื่อสารเปลี่ยนเป็นการสื่อสารผ่านแอปพลิเคชันต่าง ๆ ที่สามารถทดแทนกันได้ทั้งข้อความ ภาพ และเสียง ส่งผลให้การใช้งานอินเทอร์เน็ตเพิ่มขึ้นแบบก้าวกระโดดในทุกช่วงวัย กลายเป็นสินค้าจำเป็นในการดำรงชีวิตอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ เหมือนค่าน้ำ ค่าไฟ ค่าเดินทาง ค่าน้ำมันรถ
“มือถือเป็นสินค้าจำเป็นในชีวิตประจำวันซึ่งทุกวันนี้เราไม่เคยรู้ว่า ราคาที่ผู้ประกอบการเก็บค่าบริการจากเราแพงขึ้นหรือถูกลง ดัชนีจะทำให้เห็นภาพรวมของราคาได้เมื่อเปรียบเทียบกับสินค้าอื่น ๆ หรือเปรียบเทียบกับราคาในอดีต เราจะทำให้งานวิชาการเป็นวิทยาศาสตร์ ซึ่งเกี่ยวพันกับชีวิตประจำวันของทุกคน และจะช่วยให้สำนักงาน กสทช. สามารถติดตามความเคลื่อนไหวของแต่ละบริการได้ทันต่อเหตุการณ์ และมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น”
ผลจากการจัดทำดัชนีราคาโทรคมนาคมคาดว่าจะเสร็จสิ้นไตรมาสแรกของปี 2567 ซึ่งจะสะท้อนให้เห็นผลของการควบรวมกิจการโทรคมนาคมจาก 3 รายใหญ่ของไทยเหลือเพียง 2 รายว่าผู้บริโภคได้ประโยชน์หรือเสียประโยชน์จากผลของราคาที่จะแสดงออกมาให้เห็นจากการแข่งขันของผู้ประกอบการที่เหลือน้อยราย
สำหรับการจัดทำดัชนีราคาโทรคมนาคมจะถูกออกแบบมาเพื่อสะท้อนภาพราคาให้ผู้บริโภคเห็นภาพได้ชัดเจนขึ้นว่าผู้ใช้บริการได้ใช้บริการโทรศัพท์เคลื่อนที่แบบเติมเงิน โทรศัพท์เคลื่อนที่แบบรายเดือน และอินเทอร์เน็ตบ้านแพงขึ้นหรือถูกลงจากช่วงที่ผ่านมาอย่างไร เช่น ก่อนและหลังการควบรวมกิจการของผู้ให้บริการ ระดับราคาขึ้นหรือลงอย่างไร โดยจะแยกให้เห็นภาพของระดับราคา เป็นรายไตรมาส
ปัจจุบันผู้ให้บริการโทรคมนาคมได้ปรับการเสนอขายบริการ จากเดิมที่แยกราคาต่อหน่วยชัดเจน มาเป็นบริการในลักษณะแพ็กเกจ (bundle) เพื่อตอบโจทย์การใช้งานของลูกค้าที่หลากหลาย แต่ก็ยิ่งทำให้ผู้ใช้บริการพิจารณาได้ยากว่า ราคาที่ใช้อยู่นั้นแพงขึ้น หรือถูกลง เนื่องจากผลิตภัณฑ์มีความซับซ้อนมากขึ้น