เป็นประจำทุกปีกับงานสัมมนา UNLOCK THE FUTURE ปลดล็อคอนาคตสู่การตลาดยุคใหม่ ของ Brand Buffet ครั้งนี้มากับหัวข้อ CHALLENGE of 2024 เพื่ออัพเดทเทรนด์การตลาด โอกาสธุรกิจและความท้าทายในปี 2024
ผศ.ดร.เอกก์ ภทรธนกุล หัวหน้าภาควิชาการตลาด คณะพาณิชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย (CBS CHULA) สรุปเรื่องราว Future of Marketing 2024 ไว้ดังนี้
หากดูจากผลสำรวจผู้บริหารระดับสูงด้านการตลาดทั่วประเทศ (CMO Council) จำนวน 121 คน ของสมาคมการตลาดแห่งประเทศไทย (MAT) เพื่อให้เห็นมุมมองด้านเศรษฐกิจในปี 2024 พบว่านักการตลาด 50% มีความเห็นว่าเศรษฐกิจปี 2024 เติบโตได้ “ยาก” โดยมีมุมมองว่าจีดีพีจะเติบโตได้เพียง 1.33% เท่านั้น ถือเป็นโจทย์ยากของการทำตลาด
สถานการณ์เศรษฐกิจที่จะเกิดขึ้นในปี 2024 วิธีการที่นักการตลาดจะนำมาใช้บริหารธุรกิจ พบว่ากว่า 50% บอกว่าจะไม่เพิ่มงบการตลาด คาดการณ์ว่าจะเพิ่มงบมีเพียง 3% เท่านั้น
ต้องถือว่าปี 2024 คือ Challenging Year ไม่ง่ายเลยในการทำธุรกิจ ไม่ว่าจะมองจากมุมไหน ในแง่โหราศาสตร์ อ.ช้าง ทศพร ศรีตุลา ทำนายว่าปีหน้าคือ “มังกรไม้” เป็นสถานการณ์ที่นิ่งอยู่กับที่ เรียกได้ว่า “ไม่ธรรมดา” ในมุมเศรษฐกิจจีดีพีมีแนวโน้มเติบโตช้า ธุรกิจต้องเจอกับปัจจัยที่ส่งผลกกระทบทั้งเศรษฐกิจโลก พฤติกรรมลูกค้าเปลี่ยนแปลง เทคโนโลยีดิจิทัลถาโถม ทั้งเครื่องมือการตลาดใหม่ๆ ในยุค AI ChatGPT ช่องทางการขายมุ่งสู่ Quick Commerce
3 คำถามทำความเข้าใจ Future of Marketing
1. What is real? อะไรจริง
– ในโลก AI ที่สามารถทำอะไรก็ได้ สามารถสร้างภาพเสมือนของบุคคลที่มีตัวตนจริงหรือคนดังที่คนรู้จัก ดังนั้นหากมีคนทำการตลาดสีเทา สร้าง AI คนดังมาด่าแบรนด์ ทำให้ได้รับผลกระทบแต่ไม่สามารถหาคนทำผิดได้เพราะเป็น AI ในโลกของ AI จึงไม่สามารถมองได้เฉพาะโอกาส ต้องระวังการหลอกลวงจาก AI ด้วย ดังนั้นนักการตลาดต้องมีเลนส์ที่ดูให้ออกว่า “อะไรจริงอะไรปลอม”
2. What is rule? อะไรเหมาะ/ไม่เหมาะ
– หากพลิกตำราการตลาด จะบอกว่าการขายสินค้าคนขายต้องพูดจาดีกับลูกค้า แต่กรณีแม่ค้าออนไลน์คนดัง “พิมรี่พาย” ขายของไปด่าลูกค้าไปแบบไม่มีสอนในตำรา หรือกรณี “เบลล์” พ่อค้าขายชุดนอนออนไลน์ วิธีการขายคือ Live ทางโซเชียลมีเดีย ใส่ชุดนอนแล้วนอนให้ผู้ชมดูและหลับจริง ผู้ชมก็ดูพ่อค้านอนหลับแต่ก็ CF ชุดนอน ทำสถิติขายได้วันละ 10,000 ชุด วิธีขายแบบนี้ในตำราการตลาดก็บอกไม่ได้ว่าใช้กลยุทธ์ไหน นักการตลาดจึงต้องตามเทรนด์ในยุคนี้ให้ทัน เพื่อดูว่าอะไรเหมาะหรือไม่เหมาะ
3. What is right? อะไรผิด/อะไรถูก
– ในยุคที่เทคโนโลยีเข้ามามีบทบาทในการทำตลาดผ่านเครื่องมือ Marketing Technology (MarTech) จำนวนมาก แต่การใช้เทคโนโลยีที่ดี ต้องทำความเข้าใจความเป็นมนุษย์ด้วย สมาคมการตลาดฯ ได้ย้ำเทรนด์การตลาด ปี 2024 คือ The New Marketingverse การผสมผสานอย่างลงตัวของ 3 คำ คือ Meta โอกาสทางเทคโนโลยี Mitri (ไมตรี) ที่ให้ความสำคัญกับการดูแลผู้บริโภค พาร์ทเนอร์ ทีมงาน และ Meetang (มีตัง) การสร้างรายได้อย่างยั่งยืน
4 เรื่องต้องรู้ Marketing 6.0
สิ่งที่เรียกว่าเป็น Future of Marketing 2024 นั่นคือการทำความเข้าใจ Marketing 6.0 ที่ต้องตอบ 4 คำถามนี้ให้ได้
1. Why รู้เรื่องนี้ไปทำไม
– การเกิดขึ้นของเทคโนโลยีการตลาด (MarTech) จำนวนมาก และการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมผู้บริโภคในยุคนี้ นั่นคือการมาถึงของ Marketing 6.0 ที่นักการตลาดต้องเรียนรู้และนำมาใช้ประโยชน์ ในโลกการตลาดยุคใหม่ Marketing คือการตั้งเป้าหมายให้ลูกค้าพอใจและสร้างคุณค่าให้ลูกค้า หัวใจของ Marketing 6.0 จึงเป็นเครื่องมือที่นำไปสู่ความยั่งยืนของธุรกิจ
2. What มันคืออะไร
เมื่อพูดถึง Marketing 6.0 ก็ต้องรู้จักตั้งแต่การตลาดยุคแรก ของศาสตราจารย์ ฟิลิป คอตเลอร์ (Philip Kotler) ปรมาจารย์ด้านการตลาดระดับโลก
– Marketing 1.0 ว่าด้วยการตลาดที่เริ่มต้นด้วยสินค้า หลักการคือทำสินค้าให้ดีจะขายได้เอง แต่เมื่อสินค้าดีเหมือนกันหมด ดังนั้น “ของดี” จึงไม่เพียงพอทำตลาด
– Marketing 2.0 ให้เริ่มต้นที่ “ลูกค้า” เพราะลูกค้าอาจไม่ได้ต้องการสินค้าที่ดีที่สุด เพราะราคาแพงเกินไป จึงต้องทำสินค้าที่ลูกค้าพอใจ ราคาเหมาะสม แล้วจะขายได้เอง
– Marketing 3.0 บอกว่าอย่าดูแลแค่ลูกค้าให้ดูแลมนุษย์ คือคนในองค์กรให้มีความสุขด้วย จึงเป็นการตลาดที่ว่าด้วย Human Centric
– Marketing 4.0 เป็นเรื่องของเครื่องมือดิจิทัล (Digital Tools) จึงเป็นยุคของการตลาดดิจิทัล
– Marketing 5.0 เป็นการนำเรื่องการตลาดที่โฟกัสความเป็นมนุษย์ (Human Centric) มารวมกับการตลาดดิจิทัล
– Marketing 6.0 โลกจริงและออนไลน์รวมกัน เป็นโลกเสมือน นักการตลาดต้อง Forget the line เพราะเป็นโลกเกิดใหม่ที่ใหญ่ขึ้นและยุ่งยากมากขึ้นในการทำการตลาด เป็น Immersive Marketing
3. How ใช้อย่างไร
บทสรุป Marketing 6.0 ว่าด้วย 5 เทคโนโลยีสำคัญที่นักการตลาดต้องรู้และใช้ให้เป็นเพื่อเปลี่ยนโลกการตลาด Future Marketing
1. Internet of Things (IoT) สิ่งของที่อยู่รอบตัวผู้บริโภคจะเชื่อมต่อกับอินเทอร์เน็ต เพื่อทำหน้าที่ดึงข้อมูล (Data) ลูกค้า นำมาวางแผนการตลาด สร้างประสบการณ์โลกจริงให้อยู่ในโลกเสมือน การรู้ข้อมูลลูกค้ามากที่สุดจะชนะได้ใน Marketing 6.0
2. AI หรือปัญญาประดิษฐ์ จะเข้ามามีบทบาทในการตลาดอย่างมาก โดยเฉพาะการใช้งาน ChatGPT ที่กำลังพัฒนาอย่างรวดเร็ว การตลาดยุคใหม่โลกจริงและโลกเสมือนจะเดินคู่กัน โดยมี AI เป็นเครื่องมือการตลาดสำคัญ เพราะสามารถเข้าถึงผู้บริโภคได้ทุก Gen จากจุดร่วมที่มีความสนใจ ความคาดหวัง และความต้องการเดียวกัน
ในปี 2023 นักการตลาดใช้ AI และ MarTech สร้างงานพื้นฐาน เช่น ออกแบบโปสเตอร์โฆษณาด้วย Canva, สร้างภาพศิลปะด้วย Midjourney, เขียนคอนเทนต์ แคปชั่น คิดชื่อแบรนด์ด้วย Rytr.me (เครื่องมือทุกอย่างใช้ฟรีไม่ต้องรู้พื้นฐานการตลาด)
แต่ในปี 2024 AI จะมีบทบาทมากขึ้น เรียกได้ว่าเป็น AI Boss สามารถคิดกลยุทธ์ เตือนให้เราทำ กระทั่งฟ้องเจ้านาย AI จะทำตัวเป็นบอสมากขึ้น สั่งเราทำงานได้ ท้ายสุด AI จะคุมการทำงาน “อีลอน มัสก์” ยังบอกว่า AI น่ากลัวกว่านิวเคลียร์
3. 3D Asset Creation เทคโนโลยีที่มาออกแบบกลยุทธ์และสินค้า ที่ช่วยให้เห็นภาพที่กำลังเกิดขึ้นในโลกเสมือน ต่อไปการทำหนังโฆษณา โปรดักชั่น Artwork จะใช้ AI เป็นเครื่องมือในการสร้างสรรค์และผลิตชิ้นงานได้อย่างรวดเร็ว
4. Blockchain เทคโนโลยีการจัดเก็บและดูแลข้อมูล ที่สร้างขึ้นในโลกเสมือนในรูปแบบ 3D เป็นกุญแจล็อคข้อมูลไม่ให้หายไปไหน
5. AR/VR เทคโนโลยีเชื่อมโลกเสมือน เป็น Interface หรืออุปกรณ์ในการป้อนข้อมูลผ่านทาง AR หรือ VR โดยต้องจับตาอุปกรณ์ Apple Vision Pro ที่จะมาเปลี่ยนโลกการตลาดในยุคต่อไป
4. What’s next จะเกิดอะไรขึ้นอีก
– IoT ทำหน้าที่ประมวลข้อมูล
– AI ปัญญาประดิษฐ์ จะมีเครื่องมือการตลาดใช้ฟรีจำนวนมาก ช่วยให้นักการตลาดเข้าใจผู้บริโภคได้มากขึ้น
– 3D Asset เปลี่ยนมุมคิดที่ว่า สินค้าต้องเป็นของจับต้องได้ หรือขายในร้านเท่านั้น แต่วันนี้มีสินค้าจำนวนมากวางขายในโลกเสมือน
– Blockchain ป้องการข้อมูลรั่วไหล
– AR/VR ไปโลกผสมผสาน อย่าอยู่ในโลกออฟไลน์หรือโลกออนไลน์เท่านั้น แต่ต้องผสมผสานทั้ง 2 โลก
Future of Marketing 2024 เป็นการตลาดยุคใหม่ไร้เส้นแบ่ง ที่มุ่งสู่ Seamless Experience การออกแบบประสบการณ์ที่ดีที่สุดให้ลูกค้า ทั้งออนไลน์และออฟไลน์ เป็นการอยู่ในชีวิตผู้บริโภคและทำให้ประสบการณ์ซื้อสินค้าดีขึ้น ไม่ว่าจะเป็นช่องทางไหน การออกแบบประสบการณ์ที่ดีให้ผู้บริโภคจะเป็นกลยุทธ์สำคัญของการทำตลาดในยุค Marketing 6.0
ปี 2024 ในมุมการตลาดฟันธงว่าเป็น “ปีปลาหมึกยักษ์” (Year of the Octopus) เพราะการตลาดมีมาตั้งแต่ดึงดำบรรพ์ เป็นเรื่องที่ต้องปรับตัวตามยุค เช่นเดียวกับปลาหมึกยักษ์ อยู่รอดมาได้ไม่หายไปเหมือนไดโนเสาร์ อยู่ที่ไหนก็เปลี่ยนไปตามสถานการณ์ ปี 2024 เป็นอีกปีที่ต้องเจอกับความท้าทาย คนที่ไปต่อได้ต้องปรับตัวได้เหมือนปลาหมึกยักษ์ที่อยู่รอดมาได้ทุกยุค
อ่านเพิ่มเติม
- ถอดสูตรจักรวาลการตลาด 60 ปี Philip Kotler จาก 4P ถึง Marketing 6.0
- ฟันธงเทรนด์การตลาด-พฤติกรรมผู้บริโภค 2024 และ 4 คาถารอด