เรียกว่าเป็นการปะทะกันของแนวความคิดอย่างจังระหว่าง Jack Ma มหาเศรษฐีคนดังของโลก กับเหล่าโปรแกรมเมอร์ชาวจีนบนแนวคิด “996” ที่หมายถึงการทำงานตั้งแต่ 9.00 – 21.00 น. ติดต่อกัน 6 วันต่อสัปดาห์ โดยฝ่ายของ Jack Ma (รวมถึงซีอีโอคนดังอีกหลายคน) นั้นให้คุณค่ากับการทำงานในลักษณะนี้ และรู้สึกขอบคุณที่ทำให้พวกเขาประสบความสำเร็จ รวมถึงมองว่าผู้ที่ทำงานในลักษณะนี้ได้จึงสมควรกับการถูกขนานนามว่า “มืออาชีพ” อย่างแท้จริง ขณะที่อีกฝ่ายมองว่า นี่คือการทำงานที่ทำลายสมดุลชีวิตอย่างแรง ซึ่งอาจทำให้ชีวิตคนทำงานบางคนไปจบที่ห้อง ICU แทนได้เลยนั่นเอง
งานนี้ไม่มีใครถูกไม่มีใครผิด แต่ Jack Ma ก็ได้ออกมาขยายความถึงการให้คุณค่าการทำงานแบบ 996 กันอีกรอบ ซึ่งการขยายความของการทำงานแบบ 996 ในมุมของ Jack Ma นั้นก็คือการที่คน ๆ หนึ่งค้นพบความปรารถนาของตัวเองอย่างแท้จริง และพร้อมที่จะอุทิศทุกอย่างเพื่อให้มันสำเร็จให้จงได้ ซึ่งคนเหล่านี้พร้อมจะยกประเด็นเรื่องเงินทองเป็นเรื่องรองลงไป และคนที่ทำได้สำเร็จจะพบว่ามีรางวัลใหญ่รออยู่ในภายภาคหน้าแน่นอน
ขณะเดียวกัน เขาก็ได้กล่าวถึงกรณีดราม่าของกลุ่มโปรแกรมเมอร์ชาวจีนที่ตั้งขึ้นบน GitHub โดยใช้ชื่อ 996.ICU ด้วยว่า ถ้าคนเหล่านั้นพบงานที่ชอบจริง ๆ แล้วล่ะก็ ปัญหา 996 ไม่มีทางเกิดขึ้น แต่เพราะการทำงานที่ไม่ได้รักต่างหากที่ทำให้พวกเขาทรมาน (ไม่ว่าจะทำ 8 หรือ 12 ชั่วโมงก็ตาม)
“ไม่มีใครอยากทำงานในบริษัทที่บังคับให้คุณต้องทำงาน 12 ชั่วโมงต่อเนื่องกัน 6 วันต่อสัปดาห์แน่นอน เพราะมันเป็นสภาพแวดล้อมที่ไร้มนุษยธรรม อีกทั้งยังนำไปสู่การเกิดโรคภัยไข้เจ็บต่าง ๆ ทั้งต่อตัวคนทำงานเอง และครอบครัว ซึ่งกฎหมายก็ไม่รองรับการทำงานในลักษณะนี้”
Jack Ma ยังชี้ด้วยว่า บริษัทที่บังคับพนักงานให้ทำงานอย่างหนักคือบริษัทที่ไม่ฉลาดเลย เพราะพนักงานจะค่อย ๆ ทยอยลาออก และนั่นก็คือวันอวสานของบริษัทอย่างแท้จริง
แล้ว Alibaba ฉลาดตรงไหน?
บางทีแล้วคำตอบของคำถามนี้คือตัวผู้นำองค์กร หลายบริษัทที่ผู้นำองค์กรเน้นให้พนักงานทำงานหนักแบบขาดวิสัยทัศน์ และไม่สนใจสวัสดิภาพของพนักงาน องค์กรเหล่านี้ย่อมไม่ได้รับการตอบรับในเชิงบวก ซึ่งสำหรับ Jack Ma แล้วสิ่งนี้น่าจะเป็นเรื่องตรงกันข้าม เพราะอย่างที่เราทราบกันดี Jack Ma คือโค้ชมืออาชีพที่ฝึกพนักงานมารุ่นแล้วรุ่นเล่า จนคนเหล่านั้นขยายขีดความสามารถของตนเองและกลายเป็นขุนพลสุดแกร่งให้กับองค์กร
ตัวอย่างของความสามารถในการโค้ชพนักงาน อาจสังเกตได้จากสิ่งที่ Jack Ma กล่าวกับพนักงานรุ่นใหม่เมื่อวันพฤหัสบดีที่ผ่านมาว่า
“ถ้าคุณไม่ทำงานแบบ 996 ตั้งแต่คุณยังอายุน้อย ๆ คุณจะทำมันตอนไหนกัน หรือคุณคิดว่า การที่คุณบอกว่าจะไม่ยอมทำงานแบบ 996 มันคือเป้าหมายในชีวิตของคุณแล้ว และถ้าคุณไม่ทุ่มเทเวลา และพลังงานให้เหนือกว่าคนอื่น คุณจะประสบความสำเร็จอย่างที่หวังได้อย่างไร”
จะเห็นได้ว่าในประโยคคำถามที่ Jack Ma ตั้งขึ้น หลายข้อคือความจริงที่ปฏิเสธไม่ได้ โดยเฉพาะข้อที่ชี้ว่าการหลีกหนีงานหนัก เลือกไปทำงานสบาย ๆ ทั้ง ๆ ที่อายุยังไม่มากนั้น ไม่ใช่หนทางที่ฉลาดเลย
996 ของ Jack Ma สำหรับคนที่อายุน้อย และเริ่มต้นทำงานจึงหมายถึงการใช้เวลาในที่ทำงาน เพื่อการเรียนรู้ และหาทางพัฒนาตัวเองอย่างหนัก ซึ่งคนที่ยอมรับการฝึกแบบ 996 นี้ได้จะพบแรงปรารถนาภายในของตัวเองว่าคืออะไร และนั่นคือความสุขที่พวกเขาจะได้รับตอบแทนที่มีคุณค่าเหนือกว่าเงินตรา และนั่นอาจทำให้การทำงาน 996 ที่เกิดจาก Passion ของพนักงานอย่างแท้จริงกลายเป็นเรื่องที่เกิดขึ้นได้ใน Alibaba
“มีอีกหลายบริษัทที่ทำงานกันง่าย ๆ แต่ไม่มีใครสามารถเปลี่ยนโลกได้ด้วยการทำงาน 40 ชั่วโมงต่อสัปดาห์แน่นอน”